ການຄຸ້ມຄອງລົດຂອງລັດ ຍັງມີປັນຫາ ຍ້ອນມີພະນັກງານລັດ-ພະນັກງານບໍານານ ເອົາໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວ

ການຄຸ້ມຄອງລົດຂອງລັດ ຢູ່ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດລາວ ຍັງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຍ້ອນມີພະນັກງານລັດຈຳນວນໜຶ່ງ ເຮັດຜິດລະບຽບນໍາລົດປະຈຳຫ້ອງການໄປໃຊ້ເປັນລົດສ່ວນບຸກຄົນ ເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ຕົນເອງ. ຂະນະທີ່ປະຊາຊົນຍັງພົບເຫັນລົດຂອງລັດ ປ້າຍທະບຽນສີຟ້າບາງສ່ວນຖືກຈອດໄວ້່ໃນເຮືອນສ່ວນຕົວ ບໍ່ໄດ້ຈອດປະໄວ້ເພື່ອປະຈຳການທີ່ຫ້ອງການຢ່າງທີ່ຄວນຈະເປັນ. ດັ່ງຊາວລາວແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 28 ສິງຫາ 2024 ນີ້ວ່າ:

“ມັນກໍ່ມີຢູ່ທົ່ວໄປມັນບໍ່ແມ່ນວ່າມີແຕ່ໃນເຂດທາງນີ້ ດອກມັນກໍ່ມີເບີດແຕ່ລະບ່ອນຕາມລະບຽບເພິ່ນກໍ່ຄືຄັນວ່າເປັນທະບຽນ ຟ້າມັນກໍ່ຕ້ອງເປັນຂອງກະຊວງຫຼືຫ້ອງການຕ່າງໆ ຂອງລັດຖະບານ. ສ່ວນໜຶ່ງກາມີອັນທີ່ວ່າພະນັກງານເນາະຢູ່ບັນດາຫ້ອງການຕ່າງໆ ເອົາໄປເປັນຂອງບຸກຄົນແຕ່ວ່າໃສ່ປ້າຍຟ້າ ເພື່ອຫຼີກລ້ຽງບໍ່ໃຫ້ໄດ້ເສັຍພາສີການຊໍາລະຄ່າທາງບໍ່ ອີ່ຫຍັງຕ່າງໆ ຫຼືວ່າເອົາໄປນໍາໃຊ້ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ຕົນເອງຫັ້ນນ່າ. ຄັນເປັນລົດປ້າຍຟ້າທາງເຈົ້າໜ້າທີ່ກໍ່ບໍ່ອັນນັ້ນປານໃດຫັ້ນນ່າ.”

ຂະນະທີ່ລົດຂອງລັດອີກຈໍານວນໜຶ່ງ ກໍ່ມີພະນັກງານບໍານານອີກສ່ວນໜຶ່ງເອົາລົດຂອງລັດ ໄປນໍາໃຊ້ສ່ວນຕົວ. ສະເພາະຢູ່ແຂວງສາລະວັນ ມີພະນັກງານບໍານານປະມານ 40-50 ຄົນທີ່ເຄີຍເຮັດວຽກ ໃຫ້ຂັ້ນແຂວງຍັງນໍາໃຊ້ລົດຂອງລັດຢູ່ ບໍ່ໄດ້ສົ່ງຄືນໃຫ້ຫ້ອງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເຮັດໃຫ້ຂະແໜງການທີ່ພະນັກງານບໍານານ ເຄີຍສັງກັດບໍ່ມີພາຫະນະຮັບໃຊ້ວຽກງານ ພຽງພໍ ແລະພະນັກງານບໍານານເລົ່ານີ້ຍັງໄດ້ເຮັດໜັງສຶື ຄໍາຮ້ອງໃຫ້ພະແນກການເງິນ ແຂວງຄົ້ນຄ້ວາເພື່ອໃຫ້ເພິ່ນນໍາໃຊ້ລົດຕໍ່ໄປໄດ້. ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢູ່ແຂວງສາລະວັນກ່າວວ່າ:

“ກໍ່ມີແຕ່ພະນັກງານທີ່ເຂົ້າບໍານານແນ່ ຫຼືວ່າກຽມຊິເຂົ້າບໍານານມີແຕ່ວ່າເພິ່ນສະເໜີຄໍາຮ້ອງມາ ໃຫ້ຄະນະກຳມະການເພິ່ນຄົ້ນຄ້ວາຫັ້ນນ່າ. ພວກເຮົາກໍ່ອະທິບາຍໃຫ້ເຂົາແລ້ວວ່າລົດພະແນກ ການໃດທີ່ບໍ່ພໍເຮົາກໍ່ບໍ່ສາມາດສະສາງໃຫ້ເຂົາໄດ້ເພາະວ່າ ເຮົາກໍ່ເອົາຢູ່ໃນກຳນົດຂອງ 599 ຫັ້ນວ່າພະແນກການລົດຕ້ອງຢູ່ໃນຈຳນວນ 5 ຄັນບໍ່ ພະແນກການໃຫຍ່ 7 ຄັນບໍ່ຫັ້ນນ່າ. ຖ້າມັນບໍ່ພໍເຮົາຊິໄປສະສາງອອກມັນກໍບໍ່ໄດ້.”

ທາງດ້ານພະນັກງານບໍານານ ໃນຂັ້ນເມືອງຈະບໍ່ຄ່ອຍມີການນໍາລົດ ຂອງລັດໄປໃຊ້, ສ່ວນຫຼາຍພະນັກງານບໍານານໃນຂັ້ນແຂວງ ມັກຈະນຳລົດຂອງລັດເຊີ່ງເປັນລົດໃຫຍ່ ໄປນໍາໃຊ້ສ່ວນຕົວຫຼັງຈາກອອກວຽກຫຼາຍກ່ວາ. ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ຫ້ອງການການເງິນຂັ້ນເມືອງແຂວງຫົວພັນກ່າວວ່າ:

“ມັນມີໜ້ອຍຊິນ່າເມືອງຫັ້ນນ່າມັນບໍ່ຄືບັນດາພະແນກການ. ບັນດາພະແນກການສ່ວນຫຼາຍເຂົາບໍານານເຂົາຈະປ່ຽນເບິດ. ສ່ວນຫຼາຍຈຸບໍານານເຂົາເອົາໄປເບິດ. ສ່ວນປະເພດລົດໃຫຍ່ຫຍັງນີ້ແມ່ນພະແນກເບິດ.”

ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມກໍ່ມີຊາວບ້ານອີກຈໍານວນໜຶ່ງ ທີ່ຍັງບໍ່ຮູ້ກ່ຽວກັບການສະສາງລົດລັດເທື່ອຮູ້ພຽງແຕ່ວ່າ ຫາກເປັນລົດໃຫຍ່ປ້າຍສີຟ້າ ກໍ່ຈະເປັນລົດຂອງລັດທີ່ນໍາໃຊ້ໃນຫ້ອງການຕ່າງໆ ຂອງພາກລັດແຕ່ກໍ່ບໍ່ຮູ້ຄັກແນ່ວ່າຄົນຂັບລົດນັ້ນເປັນພະນັກງານລັດຫຼືບໍ່. ດັ່ງຊາວບ້ານຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນກ່າວວ່າ:
“ທີ່ຜ່ານມາກໍ່ມີປ້າຍສີຟ້າ ທີ່ເຮັດໃຫ້ພະນັກງານລັດຫັ້ນນ່າ ແຕ່ຫຼັງໆ ມ່ນີ້ເພິ່ນກໍ່ເລີ້ມຍົກເລີກແລ້ວ. ມັນກໍ່ບໍ່ຄ່ອຍມີແລ້ວກໍ່ບໍ່ແນ່ໃຈຫັ້ນນ່າເພາະວ່າ ມັນເປັນປ້າຍລັດຫັ້ນເນາະເພາະວ່າຂ້ອຍກໍ່ເຮັດວຽກເອກະຊົນ ຂ້ອຍກໍ່ບໍ່ຮູ້ກ່ຽວກັບເຖີງປ້າຍລັດປານໃດຫັ້ນນ່າ. ກໍ່ບໍ່ແນ່ໃຈເພາະວ່າເຮົາກໍ່ບໍ່ຮູ້ວ່າຜູ້ຂັບຫັ້ນຄົນລັດ ບໍ່ຫຼືວ່າຈັ່ງໃດຫັ້ນນ່າ.”

ໃນເດືອນມິຖຸນາທີ່ຜ່ານມາ ການຄຸ້ມຄອງລົດ ຂອງລັດພາຍໃນແຂວງຜົ້ງສາລີກໍ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ຄືກັນຍ້ອນພະນັກງານບໍານານບາງສ່ວນ ເອົາລົດປ້າຍລັດໄປນໍາໃຊ້ສ່ວນຕົວໂດຍຫຼາຍຄົນອ້າງວ່າ ເປັນພະນັກງານເກົ່າແກ່ຂອງລັດ ທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບນະໂຍບາຍອີ່ຫຍັງຫຼັງຈາກອອກລັດຖະການ. ດັ່ງນັ້ນພວກເຂົາຈຶ່ງຂໍນະໂຍບາຍຈາກຂັ້ນເທີງມອບລົດໃຫ້ ຂັບຂີ່ເຮັດໃຫ້ປະຈຸບັນພະແນກການເງິນແຂວງ ບໍ່ສາມາດຕິດປ້າຍກາໝາຍທີ່ລະບຸວ່າລົດຮັບໃຊ້ວຽກງານທາງລັດຖະການ ລົດບໍລິຫານຂອງລັດໃສ່ລົດໄດ້ຕາມລະບຽບການທີ່ສຳນັກງານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະ ກະຊວງການເງິນກຳນົດອອກມານັ້ນໄດ້ເທື່ອ ອີງຕາມຂໍ້ຕົກລົງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີວ່າດ້ວຍການສະສາງລົດ ຂອງລັດສະບັບເລກທີ 169/ນຍ ລົງວັນທີ 28 ເດືອນທັນວາ 23 ໃນມາດຕາ 10 ວ່າດ້ວຍຂໍ້ຫ້າມການສະສາງລົດລັດນັ້ນ ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ອອກປ້າຍລົດຂອງລັດໃຫ້ແກ່ກຸ່ມຄົນ ນິຕິບຸກຄົນຫຼືການຈັດຕັ້ງນອກການຈັດຕັ້ງຂອງລັດ ແລະ ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ໂອນທະບຽນລົດລັດບໍລິຫານໄປເປັນຂອງບຸກຄົນ ໂດຍບໍ່ມີເອກະສານລຶບລ້າງຈາກບັນຊີຊັບສິນຂອງລັດ ຢ່າງເດັດຂາດ.