ທ້າວ ຄູຄຳ ແກ້ວມະນີວົງ ອະດີດນັກເຄື່ອນໄຫວ ປະຊາທິປະໄຕໃນລາວ ທີ່ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ໄດ້ເດີນທາງໄປລີ້ພັຍຢູ່ປະເທດຄານາດາ ໃນວັນທີ 9 ມີນາ ທີ່ຜ່ານມາ.
ທ່ານ ເນຕິວິດ ໂຊຕິພັດໄພສານ ທີ່ເປັນນັກເຄືອນໄຫວໄທຍ ຜູ້ທີ່ເປັນຮູ້ຈັກກັບ ທ້າວ ຄູຄຳ ແລະ ທີ່ໄດ້ເດີນທາງໄປສົ່ງລາວຢູ່ສນາມບິນ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 10 ມີນາ ວ່າ:
" ມື້ ວານນີ້ ກໍມີຄວາມສຸກດີ ເພິ່ນກໍຮູ້ສຶກວ່າ ໂລ່ງອົກໂລ່ງໃຈຫຼາຍ ຍ້ອນວ່າ ຕອນທີ່ເຮົາຮູ້ກ່ອນໜ້ານີ້ ເຮົາກໍຄົງບໍ່ຮູ້ວ່າ ເພິ່ນຢູ່ໃນສຖານະການວິກິດເກືອບຈະຖືກສົ່ງໂຕກັບໄປທີ່ປະເທດລາວຢູ່ແລ້ວ ກ່ອນໜ້ານີ້ ຜູ້ລີ້ພັຍຊາວລາວ ຢູ່ໃນປະເທດໄທຍ ຖືກສົ່ງໂຕກັບ ເພິ່ນກໍຮູ້ສຶກຢ້ານຫຼາຍ ນອນຫຼັບ ຊີວິດລຸກລີ້ລຸກລົນຕລອດເລີຍ ໃນໄລຍະເດືອນປາຍທີ່ຜ່ານມາ ເພິ່ນກໍຄົງຕ້ອງສູ້ຕໍ່."
ເຖິງວ່າ ທ້າວ ຄູຄຳ ແກ້ວມະນີວົງ ຈະເດີນທາງໄປປະເທດທີສາມແລ້ວ ແຕ່ ນັກສິດທິມະນຸດ ເຫັນວ່າ ລາວບໍ່ຄວນຖືກຈັບໃນປະເທດໄທຍ ກ່ອນໜ້ານີ້ ຍ້ອນວ່າ ລາວບໍ່ໄດ້ເຮັດຜິດກົດໝາຍ.
ທ່ານ ຟິວ ໂຣເບີດສັນ ຮ້ອງຜູ້ອຳນວຍການອົງການສິ້ງຊອມດ້ານສິດທິມະນຸດ ຫຼື Human Rights Watch ປະຈຳພາກພື້ນເອເຊັຽຟາຊິຟິກ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນວ່າ:
“ດີໃຈທີ່ສຸດ ທີ່ ທ້າວ ຄູຄຳ ຖືກປ່ອຍໄປ ແຕ່ທີ່ບໍ່ດີ ກໍຄື ລາວຖືກຂັງເປັນຄັ້ງທຳອິດ ຍ້ອນວ່າ ບໍ່ໄດ້ເຮັດຫຍັງຜິດ ບໍ່ໄດ້ເຮັດຫຍັງທີ່ຄວນຈະຕິດຄຸກ ລາວບໍ່ໄດ້ເປັນອາສຍາກອນ ກໍເປັນຄົນທີ່ຕໍ່ສຸ້ເພື່ອສິດທິມະນຸດ ບໍ່ແມ່ນຄົນທີ່ຄວນຈະຖືກຈັບໂຕ ແລ້ວກໍໃຫ້ຕິດຄຸກເລີຍ.”
ທ່ານ ກ່າວຕື່ມວ່າ ມາຮອດປັດຈຸບັນ ຍັງມີຄົນລາວ ທີ່ຕ້ອງການຮຽກຮ້ອງສິດທິມະນຸດ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວດ້ານປະຊາທິປະໄຕໃນລາວ ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ຜູ້ທີ່ມາເຄື່ອນໄຫວໃນລັກສະນະດັ່ງກ່າວ ກໍບໍ່ໄດ້ມີການຮວມກຸ່ມ ແລະ ຫຼຸດຈໍານວນລົງເລື່ອຍໆ ຍ້ອນພວກເຂົາຢ້ານວ່າ ຈະບໍ່ມີຄວາມປອດພັຍໃນການໃຊ້ຊີວິດ, ຢ້ານຖືກສົ່ງໂຕກັບປະເທດລາວ ຫຼື ຖືກອູ້ມເຮັດໃຫ້ຫາຍສາບສູນ ດັ່ງທີ່ເຄີຍເກີດຂຶ້ນກັບ ທ້າວ ອ໊ອດ ໄຊຍະວົງ ນັກເຄື່ອນໄຫວເພື່ອປະຊາທິປະໄຕໃນລາວ ທີຫາຍສາບສູນໃນທ້າຍປີ 2019.
ຜູ້ລີ້ພັຍການເມືອງຊາວລາວ ທີ່ຢູ່ພາຍໃນປະເທດໄທຍ ຈຳເປັນຕ້ອງໄດ້ເດີນທາງໄປປະເທດທີ 3 ຍ້ອນທີ່ຜ່ານມາ ປະເທດອາຊຽນ ຍັງບໍ່ມີແນວທາງຮ່ວມກັນໃນການປົກປ້ອງຜູ້ລີ້ພັຍ ໃຫ້ໄດ້ຮັບຄວາມປອດພັຍ.
ຍາງນາງ ອັງຄະນາ ນິລະໄພຈິດ ອະດີດກັມການສິດທິມະນຸດແຫ່ງຊາດຂອງໄທຍ ກ່າວວ່າ:
“ການລີ້ພັຍໃນອາຊຽນ ອາຊຽນເອງກໍຫຼີກລ້ຽງ ທີ່ຈະເວົ້າເຖິງປະເດັນນີ້ ກໍມັກຈະອ້າງໃນເຣື່ອງຂອງ ການບໍ່ແຊກແຊງກິດຈະການພາຍໃນຂອງກັນ ແຕ່ວ່າ ເຣື່ອງນີ້ ບໍ່ແມ່ນການແຊກແຊງປະເທດໃດ ປະເທດນຶ່ງ ແຕ່ວ່າ ມັນເປັນການເຣື່ອງຂອງການຄຸ້ມຄອງສິດທິມະນຸດ ເຊິ່ງອາຊຽນ ຈະຕ້ອງມີ ມາຕຖານຮັກສາຄວາມປອດພັຍຂອງປະຊາຊົນອາຊຽນ.”
ຍາງນາງ ກ່າວຕື່ມວ່າ:
“ນອກຈາກ ທ້າວ ຄູຄຳ ແກ້ວມະນີວົງ ແລ້ວ ຍັງມີນັກເຄື່ອນໄຫວດ້ານປະຊາທິປະໄຕໃນລາວ ທີ່ຢູ່ປະເທດໄທຍ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ສະຖານະການລີ້ພັຍ ໄປຢູ່ປະເທດທີ 3 ເຊິ່ງເຂົາເຈົ້າຈຳເປັນຕ້ອງຢູ່ດ້ວຍຄວາມລະມັດລະວັງ.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ກໍມີນັກເຄື່ອນໄຫວເພື່ອປະຊາທິປະໄຕໃນລາວ ຄົນນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອ ໃຫ້ໄປລີ້ພັຍຢູ່ປະເທດອອສເຕຼເລັຽ ໃນປີ 2019.
ທ້າວ ຄູຄຳ ແກ້ວມະນີວົງ ໄດ້ລີ້ພັຍຢູ່ປະເທດທີສາມແລ້ວ ແລະ ລາວຈະບໍ່ຖືກສົ່ງໂຕກັບຄືນມາປະເທດລາວ.
ທະນາຍຄວາມ ແລະ ນັກກົດໝາຍດ້ານສິດທິມະນຸດ ລະຫວ່າງປະເທດ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ຖ້າລະຫວ່າງປະເທດລາວ, ໄທຍ ແລະ ປະເທດທີ່ຜູ້ລີ້ພັຍໄປຢູ່ ບໍ່ມີຄະດີທີ່ຢູ່ໃນບັນທຶກຂໍ້ຕົກລົງທີ່ຈະສົ່ງຜູ້ຮ້າຍຂ້າມແດນໄດ້ ກໍບໍ່ສາມາດທີ່ຈະສົ່ງ ຜູ້ຮ້າຍຂ້າມແດນໄດ້.”
ໃນວັນທີ 30 ມົກກະຣາ ທີ່ຜ່ານມາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດສຖານນີທຸ່ງສອງຫ້ອງ ໄດ້ກັກໂຕ ທ້າວ ຄູຄຳ ແກ້ວມະນີວົງ ໄວ້ ຈາກນັ້ນ ກໍໄດ້ສົ່ງຟ້ອງສານ ແລະ ນຳໂຕຜູ້ກ່ຽວໄປສານແຂວງດອນເມືອງ ຢູ່ ບາງກອກ ໃນຂໍ້ຫາ ວີຊາໝົດອາຍຸ ເຊິ່ງຜູ້ກ່ຽວເອງກໍຖືກປັບໄໝ ຈາກນັ້ນ ໃນວັນທີ 1 ກຸມພາ ເວລາປະມານ 6 ໂມງ ແລງ ຕາມເວລາທ້ອງຖິ່ນໃນໄທຍ ທ້າວ ຄູຄຳ ກໍໄດ້ຮັບການປ່ອຍໂຕ ຫຼັງຈາກສຳນັກງານກວດຄົນເຂົ້າເມືອງສວນພລູ ອະນຸຍາດໃຫ້ໜ່ວຍງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງປະກັນໂຕຜູ້ກ່ຽວໄດ້, ແຕ່ ຜູ້ກ່ຽວຈະຕ້ອງໄດ້ໄປຣາຍງານໂຕຕໍ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ສຳນັກງານຕຳຣວດກວດຄົນເຂົ້າເມືອງ ທຸກໆ 15 ມື້້.
ທ້າວ ຄູຄຳ ແກ້ວມະນີວົງ ອາຍຸ 38 ປີ ເປັນຊາວແຂວງຈຳປາສັກ ທີ່ເຂົ້າມາເຮັດວຽກຢູ່ບາງກອກ ແຕ່ປີ 2002 ແລະ ຕໍ່ມາ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກໍ່ຕັ້ງກຸ່ມ ລາວເສຣີ ຫຼື Free Laos ເພື່ອເຄື່ອນໄຫວຮຽກຮ້ອງປະຊາທິປະໄຕ ແລະ ສິດທິມະນຸດ ເປັນຕົ້ນ ການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທາງການລາວ ປ່ອຍໂຕຄົນງານລາວ 3 ຄົນ ທີ່ເປັນໝູ່ຂອງລາວ ຄື ທ້າວ ສຸການ ໃຈທັດ ທ້າວ ສົມພອນ ພິມະສອນ ແລະ ນາງ ຫລອດຄຳ ທຳມະວົງ ທີ່ຖືກທາງການລາວຈັບໂຕ ໃນຂໍ້ຫາ ໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີຣັຖບານລາວ.
ທ້າວ ຄູຄຳ ເຄີຍໃຫ້ຂໍ້ມູນຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ ຫຼັງຈາກບັນດາໝູ່ເພື່ອນຂອງລາວທີ່ຮ່ວມວຽກງານເຄື່ອນໄຫວຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີປະຊາຊທິປະໄຕ ແລະ ສິດທິມະນຸດໃນລາວ ຖືກຈັບ ແລະ ຈຳນວນນຶ່ງກໍຫາຍສາບສູນ ນັ້ນເຮັດໃຫ້ລາວເອງ ກໍສຶກຢ້ານ ວ່າ ຈະຖືກຈັບມື້ໃດມື້ນຶ່ງ ສະນັ້ນ ໃນເວລາທີ່ຢູ່ປະເທດໄທຍ ລາວຈະຕ້ອງຢູ່ແບບຫຼົບໆລີ້ໆ ແລະ ບໍ່ອອກມາເຄື່ອນໄຫວໃດໆ.