Pakistan gérmaniyide échilghan afghanistan yighinini bayqut qildi

Roytrs agéntliqining bayan qilishiche, buningdin 10 yil burunqi afghanistandiki taliban hakimiyiti amérika, en'gliye urushchi ayropilanlirining 11‏-séntebir weqesidin kéyin qozghighan shiddetlik hujumigha berdashliq bérelmey gumran bolghan idi. Shuningdin kéyin afghanistanda démokratik saylam tüzümi tiklendi. 2004‏-Yilidin bashlap döletning prézidéntini xelq biwasite saylap chiqidighan boldi. Afghanistanning bixeterlikimu, tedrijiy halda öz herbiy qisimlirining qoligha ötti. Bu tarixiy özgirishtin kéyin, nechche ming yilliq qedimiy medeniyetning igisi bolghan afghanistan sheherliri dawamliq tereqqiy qilishtin ümidlendi. Emdi amérika 2014‏-yili afghanistandin esker chékindürüsh aldida turghanda, afghanistanda hakimiyiti gumran bolghan talibanlar afghanistan-pakistan chégralirida qaytidin bash kötürüp, afghanistanda tiklen'gen démokratik tüzümge xiris qilishqa bashlidi. Del mushundaq weziyette, afghanistanning buningdin kéyinki tereqqiyatini muzakire qilidighan tarixiy ehmiyetlik afghanistan yighini, tünügün gérmaniyining bon shehiride échildi.

S n n téléwiziyisining bayan qilishiche, gérmaniyining bon shehiride ötküzülgen afghanistan yighinigha amérika we bashqa nato döletliri, afghanistanning istratégiyilik sepdishi hindistan qatarliq yüzdin artuq döletning wekilliri qatnashti. Hetta afghanistandiki taliban herikiti bilen munasiwiti bar dep qarilip kéliwatqan iranmu bu yighin'gha qatnishishtin bash tartmidi. Peqet pakistanla -talibanlarning afghanistan'ghila emes, pakistan'ghimu parakendichilik sélishigha uchrap, térrorchiliqqa qarshi turush bayriqini kötürüp chiqqan pakistanla bu xelq'ara yighinni bayqut qilidighanliqini bildürüp uchur ewetti.

Bon shehiride échilghan afghanistan yighinida, gérmaniye tashqi ishlar ministiri guydo wéstérwél we afghanistan tashqi ishlar ministiri zalmay rasul, gérmaniyide échilghan afghanistan yighinining, buningdin kéyin dawamliq türde afghanistanning bixeterliki we tinchliqigha kapaletlik qilish nishani, pakistan üchünmu paydiliq idi, emma pakistan'ghimu intayin paydiliq bolghan bu yighinni pakistanning bayqut qilghanliqigha epsi'uslan'ghanliqini bildürdi.

Fransiye agéntliqining bayan qilishiche, gérmaniyining bon shehiride échilghan afghanistan yighinida, afghanistan prézidénti xamit karzay, afghanistan hazir 11‏-séntebir weqesidin burunqi weziyet tekrarlinishi mumkin bolghan weziyette turuwatqanliqini we afghanistan buningdin kéyinki on yil ichide yene xelq'araning dawamliq yardimige mohtaj ikenlikini körsetti.

Gérmaniyining bon shehiride 12‏-ayning 5-küni échilghan afghanistan yighinigha qatnashqan yüzdin artuq döletning mingdin artuq wekili, buningdin kéyin afghanistan'gha bolghan herbiy we iqtisadiy yardemni 2023‏-yilghiche hetta uningdin uzun waqitqiche toxtatmasliq heqqide qarar maqullidi. Gérmaniye bash ministiri an'gila mérkil, nato afghanistandin esker chékindürgendin kéyinmu, gérmaniye yenila afghanistan'gha béridighan herbiy we iqtisadiy yardemni toxtatmaydighanliqini jakarlidi.

Xitay radi'o stansisi gérmaniyide échilghan afghanistan yighinini, pakistanni qatnashturmighan yighin dep burmilap xewer qildi. Uningda éytilishiche, amérika hazir afghanistandin esker chékindürüsh aldida turuwatidu, emdi natomu bu dölettin ghayib bolidu. Lékin afghanistan ta hazirgha qeder téxi talibanlar bilen tinchliq kélishimi imzalighini yoq. Buningdin kéyin afghanistanda néme ish bolidighanliqini tesewwur qilish mumkin emes. Afghanistan bilen pakistan chégralirigha jaylashqan qebililer rayonidiki peshtun milliti afghanistanda nopusi köp millet hésablinipla qalmay, pakistandimu peshtunlar nopusi xéli köp millet hésablinidu. Afghanistanda yüz bergen weqelerning köpinchisi pakistandin yardemge ériship wujudqa chiqqan weqeler. Bu mesile buningdin kéyinmu afghanistan duch kélidighan mesile. Emdi afghanistan yüzliniwatqan bundaq mesilini pakistan qatnashmighan halda hel qilish mumkin emes. Xitay uchur wasitiliri xewerliride yene, gérmaniyide échilghan afghanistan yighinida, her qaysi döletler afghanistan'gha dawamliq yardem béridu dep élin'ghan qararni qamlashmighan qarar dep teswirlidi.