Әрәб дуняси немә үчүн уйғурларниң пәрядиға қулақ салмиди

Буниңдин икки йил илгири, үрүмчидә йүз бәргән хитай даирилиригә қарши наразилиқ намайиши вә униңдин кейин оттуриға чиққан қанлиқ вәқәләрни ғәрб мәтбуатлири ахбаратчилиқниң тәрәпсизлик принсиплири бойичә, дуня җамаитигә йәткүзүшкә тиришти вә буниң билән уйғур мәсилиси бир-икки һәптигичә дуняниң күнтәртипини игилиди. Гәрчә үрүмчидики қанлиқ вәқә ислам дунясидиму күчлүк инкас қозғиған болсиму, лекин түркийидин башқа мусулман әллиридики, болупму оттура шәрқ дөләтлиридики мәтбуатларниң вә гезитчиләрниң бу паҗиәләргә йетәрлик обйектип позитсийә тутқанлиқидин еғиз ечиш толиму қийин.

10 Нәччә йил оттура шәрқ әллиридә гезитчилик қилған, мусулман дунясиниң мәсилилири һәққидә наһайити көп қәләм тәврәткән, мисирда туғулған америкилиқ гезитчи мона елтаһавий америкида чиқидиған “хаффиңтон почтиси” гезитидә елан қилинған, “әгәр уйғурлар буддист, хитай исраил болуп қалған болсичу?” мавзулуқ мақалисидә уйғурларниң әрәбләрниң нәзиридә, хата дүшмәнгә қарши чиққанлиқини тилға елип:
“ғәрб әллири уйғурларниң дәрт-пәрядиға қулақ салмиғанму болсун, ундақта, уларниң мусулман қериндашлири нәдә? бу мусулманларниң уйғурлар үчүн, коммунист хитайдин ибарәт динсиз мустәбиткә қарши пүтүн дуняда наразилиқ намайиши елип бериши үчүн обдан пурсәт әмәсмиди? бу йәрдики асаслиқ мәсилә, уйғурларниң пәләстинлик, хитайниң исраил болуп қалмиғанлиқида. Көплигән мусулманлар, болупму әрәб мусулманлири пәқәт америка билән исраилийиниңла йеғирини көрүшкә адәтлинип қалған” дәп язиду.

Канадада чиқидиған “дөләт почтиси” гезитиниң бирдин-бир мусулман язғучиси тарек фатаһниң, мәзкур гезиттики “мусулман дунясидики икки хил өлчәм” намлиқ мақалисидә, германийидә иранлиқ бир мусулман аял өлтүрүлгәндә, мисир вә иранниң тәврәп кәткәнликини, 100 дин ошуқ мусулман уйғур қирғинчилиққа учрап өлтүрүлгәндә болса, қаһирә, карачи вә теһранларда хитайға қарши садаларниң чиқмиғанлиқи, һәтта иранниң диний лидәри аятулла алий һаменей билән мисирниң диний лидәри шәйх йүсүф әл-қардавиләрниң уйғурларниң дат-пәрядлириға дегәндәк қулақ салмиғанлиқини әскәртип:
“бу қетим әрәб дуняси хитайниң техиму толуқ ишәнчигә еришти. Мусулманларниң қирғинчилиққа учриған қериндашлириниң йенида йәр алмастин, бәлки қанхор қатилниң тәрипидә туруши үммәтчилик әқидисигә зит. Лекин бу тунҗи қетимлиқ әмәс. Косово билән сербийә оттурисида уруш партлиғанда, мусулманлар косовалиқ қериндашлирини зулумға учриғучи әмәс, бәлки америкиниң җасуслири дәп қарилиди. Техи йеқиндила суданниң дарфур районида әрәб миллитанлири қара тәнлик мусулманларға ирқий қирғинчилиқ қилғанда, мусулман дуняси сүкүт қилип турди. Һәқиқәтән, мусулманларниң көплири америка билән исраилийиниңла йеғирини көрүшкә амрақ. Әгәр исраилийә уйғурларниң вәтинигә бастуруп киргән болса иди, бәлким у чағда, мусулман дуняси уйқидин ойғанған вә алла-това көтүрүп,наразилиқ намайишлирини башливәткән болар иди” дәп язиду.