Xitay da'irilirining milletler ittipaqliqi toghrisidiki teshwiqatlirining meqsiti néme ?

Xitay hökümitining Uyghur ilida milletler ittipaqliqi toghrisida izchil türde kücheytip kéliwatqan siyasiy teshwiqatliri mesiliside, amérikida chiqidighan " béyjing bahari " zhurnilining bash muherriri xu ping ependi we dunya Uyghur qurultiyi tetqiqat merkizining mes'ulliridin peryad ependiler birdek halda, nöwette xitaylar bilen Uyghurlar otturisida milletler ittipaqliqidin söz échishning esla mumkin emes ikenlikini, bolupmu ötken yili yüz bergen 5 ‏- iyul ürümchi weqesidin kéyin, her ikki milletning wehime ichide yashawatqanliqini otturigha qoydi. Undaqta xitay hökümitining milletler ittipaqliqi toghrisidiki teshwiqatlirining meqsiti néme ?

Ötken yili yüz bergen 5 ‏- iyul ürümchi weqesidin kéyin, gerche kishiler milletler ittipaqliqi heqqide söz échishning tolimu ehmiyetsiz hésablinidighanliqini tekitlewatqan bolsimu, aptonom rayonluq partkom milletler ittipaqliqi heqqidiki teshwiqatlirini nöwettiki eng muhim xizmetler qatarida izchil türde jiddiy ching tutup kelmekte. 6 ‏- Dékabir küni tengritagh Uyghur tori, aptonom rayon boyiche milletler ittipaqliqi tereqqiyatidiki nemunichilarning ish ‏- izliridin doklat bérish ömiki tesis qilip, bu ömekning jenubqa qaratqan sepirini bashlighanliqini élan qildi we mezkur ömekning tunji békiti xoten wilayitide doklat bergenliki, doklat yighinigha nurghunlighan oqutquchi ‏- oqughuchilar, ishchi - xizmetchiler we déhqanlar qatnashqanliqini bildürdi.

Bu heqtiki xewerde yene, 7 neper nemunichining " ulugh wetenni qizghin söyüp, güzel yurt makan qurush", partiye, hökümetning ghemxorluqigha rehmet éytish, milletler ittipaqliqini téximu kücheytip, milletler ittipaqliqi güllirini poreklep échildurush, inaq jem'iyet berpa qilishqa bolghan ishenchini we iradisini ipadilesh qatarliq mezmunlarda sözligenliki tekitlen'gen.

Biraq, chet'ellerdiki siyasiy analizchi we mutexessisler xitay da'irilirining milletler ittipaqi teshwiqati élip bérish arqiliq közligen meqsitige érishelmeydighanliqini otturigha qoyup, xitay da'irilirining bu herikiti, eslide mewjut boluwatqan " milletler ittipaqsizliqi" ni yoshurushtin ibaret ikenlikini inkas qilmaqta.

Dunya Uyghur qurultiyi tetqiqat merkizining mes'ulliridin peryad muhemmidi ependi milletler otturisida barawerlik mewjut bolmighan shara'itta, terghib qiliniwatqan milletler ittipaqliqining mewjut bolmaydighanliqini, shunga xitay hakimiyiti sün'iy usulda milletler ittipaqliqi nemunichilirini kötürüp chiqip, saxta milletler ittipaqliqini teshwiq qiliwatqanliqini bildürdi.

Amérikida chiqidighan " béyjing bahari" zhurnilining bash muherriri xu ping ependi, xitay hökümitining yéqindin buyan yüzeki halda " milletler ittipaqliqi" teshwiqatlirini otturigha élip chiqishi, emeliyette bolsa uzun yillardin buyan, bolupmu ötken yilqi 5 ‏- iyul weqesidin kéyin meydan'gha kelgen yalghuz Uyghur xelqila emes, xitay xelqining hökümet bilen bolghan ziddiyiti we ikki millet arisida kündin - kün'ge kücheygen öchmenlikni yoshurushni meqset qilidighanliqini körsetti. U sözide yene, " xitay hakimiyitining 5 ‏- iyul weqesini bir terep qilish wasitisi ikki millet arisidiki ziddiyetni téximu chongqurlashturuwetti, bolupmu hökümetning rayon'gha qaratqan herbiy siyasiti netijiside, xelq bolupmu Uyghur xelqi wehime ichide qorqup yashimaqta. Omumen qilip éytqanda, ehwalda yaxshilinish emes, belki barghanséri nacharlishish meydan'gha keldi " dédi.

Peryad muhemmidi ependining qarishiche, ikki millet arisida shekillen'gen ittipaqsizliq del hakimiyetning toghra bolmighan siyasiti teripidin shekillen'gen bolup, heqiqeten sherqiy türkistanda milletler ittipaqliqi mewjut bolghan bolsa, 5 ‏- iyul ürümchi qirghinchiliqi yüz bermigen bolatti.

"Béyjing bahari " zhurnilining bash muherriri xu ping ependi, xitay hakimiyitining saxta milletler ittipaqliqini terghib qilishtiki meqsiti, bir tereptin xelq'ara jama'etning közini burash, yene bir tereptin bu xil usul arqiliq ikki millet arisidiki ziddiyetni yoshurush ikenlikini, xitayning saxta teshwiqatini ishqa sélish arqiliq basturushni kücheytish siyasiti qolliniwatqanliqini bildürdi we mundaq dédi" xitay hakimiyitining, pütün memliket miqyasida inaq jem'iyet berpa qilish, muqimliqni saqlash" dégini emeliyette basturush élip bérishtiki yaxshi bir bahane bolup, yolgha qoyuwatqan milletler ittipaqliqi sho'ari del xelq ammisini, bolupmu Uyghur xelqini basturushtin ibaret "