Хитайда сиясий ислаһатни халайдиған вә халимайдиған икки гуруһ қаттиқ елишиватиду

Мана бу, хитайниң рәһбәрлик қатлимида сиясий ислаһат елип беришни халайдиған бир гуруһ билән халимайдиған йәнә бир гуруһ елишиватқанлиқидин дерәк бериду. Хәлқарадиму, бир нәччә күндин буян вен җябав оттуриға қойған сиясий түзүм ислаһати елип бериш тәшәббусиға қандақ муамилә қилиш һәққидә муназирә болуватиду.

Дең шавпиң қарши чиқишқа җүрәт қилалмиған җаң земин гуруһи вен җябавға қарши чиқишқа җүрәт қилди

"Бошүн тор гезити" дә баян қилинишичә, дең шавпиң 1992‏ - йили җәнубни көздин көчүргәндә "ким ислаһат елип бармиса тәхттин чүшсун", "әгәр һазир ислаһат елип бармисақ туюқ йолға кирип қалимиз" дәп җакарлиған иди. Әйни вақитта һоқуқ тутуватқан җаң земин гуруһи бу ислаһатқа қарши турушқа җүрәт қилалмиған иди. Әмма йеқинда вен җябав шенҗенда иқтисадий ислаһат башланғанлиқиниң 30 йиллиқ хатирә күнлиридә қилған сөзидә, дең шавпиңға охшаш тәләппуз билән сөз қилип "әмди чоқум сиясий ислаһат елип бериш керәк", "әмди сиясий ислаһат елип бармисақ иқтисадий ислаһат арқилиқ қолға кәлгән нәтиҗә қолдин кетиду" дәп җакарлиғанда, җяң земин гуруһи җябавға қарши чиқишқа җүрәт қилди.

Тәшвиқат министирлиқи дең шавпиңниң сөзини тилға алмаслиқ тактикисини қолланмақта

Хитайда дең шавпиң елип барған иқтисадий ислаһаттин мәнпәәт алған кишиләр, йәни әмәлдар җәмәтлири һазир вен җябав оттуриға қойған сиясий ислаһат елип бериш тәшәббусини қобул қилмайду. Хитай җамаәт хәвпсизлик министирлиқидин ашкарилинишичә, коммунист партийә мәркизи комитет тәшвиқат министирлиқи һазир дең шавпиңниң 1992‏ - йили җәнубни көзәткәндә қилған сөзини тилға алмаслиқ, вен җябавни тәнқидләш, ху җинтавни "бош қалдуруш" тактикиси қоллинишни қарар қилған.

Вен җябав һазир хитайниң рәһбәрлик қатлимидики илғар күчләр дәп қаралмақта

Америкиниң шимали каролина штатидики мустәқил язғучи җу шөюәннң баян қилишичә, вен җябав шенҗенда қилған сөзидә, дең шавпиниң 1992‏ - йили җәнубни көзәткәндә қилған сөзини тәкрарлап, хитайда сиясий ислаһат елип беришни тәшәббус қилди. Хитайда йиллардин буян сиясий ислаһат елип беришни тәшәббус қилип келиватқан кишиләр вен җябавни, һазирқи түзүм шараитида, хитайниң рәһбәрлик қатлимида юқири өрләватқан илғар күчләр дәп қаримақта.

Йеқинда америкида чиқидиған "һәптилик хәвәр гезити" му вен җябавни "дуняда тәсир қозғиған дөләт рәһбәрлири" қатариға қойди. Бу гезиттә "көңлигә бүйүк пиланларни пүккән әнглийә баш министири камерун", "чәтәлләрдә алқишлинидиған әмма дөләт ичидә хәлқ яқтурмайдиған франсийә президенти саркозий", "молдавийниң муһит  асриғучилар даһийси муһәммәд нашид" қатарлиқ 10 киши һәққидә обзор елан қилғанда, вен җябавму "өзини хәлқниң чакири дәп атиған хитай баш министири" дәп тәсвирләнди. Әмма хитайдики солчилар һазир һәр хил васитиләрни қоллинип вен җябавға һуҗум қиливатиду.

Тәнқидни вен җябавға әмәс, униңға қарши туридиған башқа сәккиз даимий әзаға қаритиш керәк

Әркин асия радиосиниң обзорчиси ху пиң әпәндиниң қаришичә, вен җябав йеқинда сиясий ислаһат елиш беришни тәшәббус қилғандин кейин, бәзи достлиримизму "вен җябавниң гепигә әмәс, һәрикитигә қараш керәк, әгәр хитай һөкүмити худди лю шавбоға охшаш сиясий җинайәтчиләрни қоюп бәрмисә, вен җябавниң дегән гепи ялған" дәватиду.

Әмма шуни әстин чиқармаслиқ керәкки, 1979‏ - йили вей җиншеңни қолға алғанда, ху явбаң қарши турған, әмма ху явбаң баш секретар болуп туруватқан шу йилларда вей җиншең түрмидин чиқалмиди. Бу, әйни вақитта ху явбаңниң тәстиқ салмиғанлиқидин әмәс, бәлки әйни вақитта хитайда әркинлик вә демократийини тәшәббус қилғучилар қошуни техи қудрәт тапмиғанлиқидин болған иди. Шуңлашқа һазир биз тәнқидни сиясий ислаһат елип беришни учуқ -ашкара тәшәббус қилалиған вен җябавға әмәс, бәлки мәркизи комитет сиясий бюродики вен җябавниң тәшәббусиға қарши туридиған башқа сәккиз даимий әзаға қаритиш керәк.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.