Zeher padishahi xu yang bilen xitay hökümitining yéqin munasiwiti qiziq nuqtigha aylandi

Awstraliyining sidniy shehiridiki sot mehkimisi 22-iyul küni, 250 kilogram xro'in etkeschiliki bilen qolgha élin'ghan, awstraliye tewelikige ötken xitay sodiger xu yang hem uning shérikliri üstidin sot échip, xu yanggha muddetsiz qamaq jazasi, shériklirige 18 yilliq hem 15 yilliq muddetlik qamaq jazasi höküm qildi.

Bu yil 53 yashqa kirgen xu yang 2008-yili 12-mart küni öz shirkitidiki wang den hem ma yö isimlik ikki neper xizmetchisi bilen bir künde awstraliyining sidniy shehiride awstraliye saqchiliri teripidin qolgha élin'ghan.

En'gliye b b s agéntliqining xewiridin melum bolushiche, 2008-yili 4-mart küni awstraliye tamozhna xadimliri öy saymanliri qachilan'ghan bir yük sanduqi ichige qachilan'ghan xitayda ishlen'gen tégüenying markiliq10 dane chay qutisi ichidin 250 kilogram xiro'inni bayqighan bolup, awstraliye saqchiliri bu xro'inning eyni chaghda 78milyon 500ming awstraliye dolliri qimmitige ige ikenlikini békitken. Saqchilar tekshürüsh arqiliq mal igisining awstraliyining sédniy shehiridiki xitay sodiger xu yangning shirkiti ikenlikini bayqighandin kéyin, xu yang hem uning shériklirini 2008-yili 11-mart küni zeher etkeschiliki jinayiti bilen eyiblep qolgha alghan. Eyni chaghda xelq'ara metbu'atlarda bu délo zeher etkeschiliki tarixidiki 4-chong xro'in etkeschiliki délosi dep élan qilin'ghan idi.

Xu yang zeher etkeschiliki jinayiti bilen eyiblinip qolgha élin'ghandin buyan, xu yangning xitay merkizi hökümitining yuqiri derijilik emeldari xu jintaw qatarliqlar bilen bolghan pewqul'adde yéqinliq munasiwiti hem uning yéqinqi birnechche yildin buyan, awstraliyining yuqiri derijilik emeldarliri bilen xitay hökümiti otturisidiki munasiwetlerde tutqan siyasiy orni qatarliq mesililer xelq'ara metbu'atlarning qiziq nuqtisigha aylandi.

Amérika awazining xu yang heqqidiki xewiride déyilishiche,, xu yang 1995-yildin 2005-yilghiche bolghan 10 yil ichide awstraliyide 10 nechche qétim medeniyet sen'et ömiki teshkillep, xitayda medeniyet almashturush pa'aliyiti uyushturghan hem xitay medeniyet ömekliriningmu awstraliyide pa'aliyet élip bérishini uyushturghan. Xu yang yene awstraliyining yuqiri qatlamdiki bezi emeldarliri bilenmu  qoyuq munasiwet ornatqan bolup, xitayning yuqiri derijilik emeldarliri bilen awstraliye hökümet emeldarliri otturisidiki munasiwetlerde elchilik rolinimu ötigen. Xu yang mushu töhpiliri bilen 2003-yili 11-ayda béyjingda xitay re'isi xu jintawning biwasite qobul qilishigha ériship, xitayning merkizi téléwiziye istansisi teripidin köp qétim ziyaret qilin'ghan shundaqla xitay xelq jumhuriyiti qurulghanliqining xatire künide eziz méhman süpitide murasimgha teklip qilin'ghan.

Wékilékistiki xu yang heqqidiki uchurlardin melum bolushiche, xu yangning shirkiti jaylashqan bina ilgiri xitay hökümitining awstraliyide qurghan melum téléwiziye istansisining ishxanisi bolup, bu binagha 200 métir ariliqta awstraliye birleshme saqchi idarisining tekshürüsh ishxanisi bar bolup, awstraliye saqchi da'iriliri uzun yillardin buyan xitayning bu téléwiziye istansisi hem xu yangning shirkitini muhim közitish nishanlirining biri qilghan bolup, awstraliye saqchi da'iriliri xu yangning shirkitining xitay bilen awstraliye otturisida yötkep turidighan zor miqdardiki banka hésabatigha qarita élip barghan uzun mezgillik tekshürüsh arqiliq, uning zeher etkeschiliki bilen shughullan'ghanliqi heqqidiki pakitlar hem uning kélish menbesi éniq bolmighan bezi tapawetliri heqqidiki uchurlarni toplighan.

Chet'ellerdiki xitaygha qarshi teshkilatlardin falün'gung hem xitay démokratlirining tor betliride yene xu yangning xitayning dölet re'isi xu jintaw bilen bolghan tughqandarchiliq munasiwiti heqqidiki xewerlermu bérilgen bolup, yéngi ira hem boshün qatarliq tor betliridiki xewerlerde xu yangning xitay re'isi xu jintawning jiyen oghli ikenliki heqqidiki xewerler tarqitilghan, bu xewerlerde, xu yangning awstraliyige yerleshkendin buyan, üzlüksiz halda xitay kommunist hökümitining menpe'iti üchün xizmet qilghanliqi hetta xitay kommunist hökümitining awstraliyige yerleshtürülgen jasuslirining biri bolushi mumkinliki heqqidiki perezler ilgiri sürülgen.