Әрдоғанниң хитай зиярити һәр хил инкас қозғиди

Әрдоғанниң хитай зиярити мәзгилидә оттуриға қойған пикирлири уйғурларда охшашмиған инкасларни қозғиди. Кишиләр “түркийә үчүн дөләт мәнпәәти муһимму яки уйғур мәнпәәтиму?” дегән тема һәққидә талаш-тартиш қилмақта.

Түркийә президенти рәҗәп таййип әрдоғанниң алдимиздики һәптә елип барған 3 күнлүк хитай зиярити мәзгилидә америка 2008-йили террор тизимликидин чиқиривәткән“шәрқий түркистан ислам һәрикити” тәшкилатини тилға елип туруп, террорлуққа қарши туридиғанлиқини тәкитлиши вә хитайниң земин пүтүнлүкигә һөрмәт қилидиғанлиқини тәкрар билдүрүши, чәтәлләрдики уйғур җамаити вә сиясий затлири арисида охшимиған инкасларни қозғиди. Бәзиләр “әрдоған өз дөлитиниң мәнпәәти үчүн уйғур мәнпәитини сатти, хитайниң уйғурларни йәниму қаттиқ бастуруши үчүн йешил чирағ йеқип бәрди” дейишмәктә, йәнә бәзиләр болса “әрдоғанни тоғра чүшиниш керәк. Әрдоған уйғурлар үчүн түркийәдә илгири һечбир дөләт рәһбири қилмиған яхши ишларни қилип бәрди. Әрдоғанниң бу нөвәт уйғур мәнпәитини түркийә мәнпәәти үчүн қурбан қиливетиши, түрк миллий мәнпәитиниң уйғур мәнпәитидин һәрқачан муһимлиқини көрситиду. Һәрқандақ дөләт гези кәлсә, өз мәнпәәтлири үчүн уйғур мәнпәитини сатиду” дейишмәктә.

Бу хилдики муназирә вә муһакимиләрниң арисида д у қ ниң явропа парламентидики вәкили әнивәрҗан әпәндиму бар. У бу хусуста зияритимизни қобул қилғанда, гәрчә рәҗәп таййип әрдоғанниң хитай зиярити мәзгилидә тилға алғанлири уйғурлар үчүн интайин зиянлиқ пикирләр болсиму, әмма униң қәлбиниң уйғурлар үчүн пайдилиқ икәнликини, бу адәмни өзиниң узун йиллардин бери тонуйдиғанлиқини һәмдә тәқиб қилип келиватқанлиқини тилға алди. У сөзидә, түркийәниң уйғур сияситиниң тунҗи қетим рәҗәп таййип әрдоған һөкүмәт бешиға чиққанда ениқ оттуриға қоюлғанлиқини вә иҗабий тәрәпкә йүзләнгәнликини тәкитлиди.

5-Июл вәқәси йүз бәргәндә, бу вәқәни “қәтлиам” дәп атиған тунҗи вә бирдин-бир дөләт рәһбириниң әрдоған болғанлиқини әскәрткән әнивәрҗан әпәнди, әрдоғанниң йәнә уйғур көчмәнлиригә әң яхши көңүл бөлгән киши икәнликини тәкитлиди. Бәзи уйғур көзәткүчиләр әрдоғанниң дипломатик ибариләргә диққәт қилмиғанлиқини, униң сөзиниң уйғурларға көп үмидсизлик һәм зәрәр елип келидиғанлиқини оттуриға қоюшмақта. Әнивәрҗан әпәндиму әрдоғанниң бу қетимқи хитай зияритидә тилға алғанлириниң уйғур хәлқиниң қәлбини ярилиғанлиқини ейтти. Әнивәрҗан әпәнди шуниң билән биргә, һәрқандақ дөләтниң өз мәнпәитини башқиларниң мәнпәитидин үстүн орунға қойидиғанлиқини, уйғур мәнпәитиниң түркийә мәнпәәти үчүн қурбан болушиниң әҗәпләнгүчилики йоқлуқини баян қилди.