Eziz eysa ependi ijtima'iy alaqe wasitilirini qollan'ghanda diqqet qilidighan nuqtilarni agahlandurdi
2015.10.12

Nöwette muhajirettiki Uyghurlarning zor köpchiliki wetendiki uruq-tughqanliri bilen bolghan alaqide xitayda keng tarqalghan wichat épini qollinidighanliqi melum. Bu xil yumshaq détal Uyghurlar arisida “Ündidar” nami bilen omumlashqan. Emma xelq'ara metbu'atlarda tarqalghan intérnét -téléfon uchur bixeterlikige da'ir xewerlerde, xitay da'irilirining wichat, Q Q qatarliq intérnét téléfon alaqe mulazimetlirige qaratqan kontrolluqi eng küchlük bolup, wichat épini qollinidighan texminen 100 milyon kishining uchuri xitay tor saqchiliri teripidin süzüwélip, shu shexske da'ir sezgür uchur -melumatlar toplinidighanliqi ilgiri sürülmekte. Undaqta muhajirettiki Uyghurlar bu xil alaqilishish wasitilirini qollan'ghinida némilerge diqqet qilishi kérek?
Yéqindin buyan xelq'ara metbu'atlarda élan qilin'ghan xewer-analizlarda, xitay hökümet da'irilirining xitay puqraliriningla intérnét-téléfon uchur alaqilirini kontrol qilipla qalmastin, belki xitaydiki uruq-tughqanliri bilen alaqilishidighan chet'ellerdiki xitay puqraliri, muhajirettiki Uyghurlar, tibetler we mongghul qatarliq milletlerning uchur alaqilirini nazaret qilidighan, hetta ularning kompyutér we eqilliq téléfonliridiki shexsi-uchurlirini, xitay hökümitige qarshi öküzülgen pa'aliyetlerge a'it uchurlarni süzüwélip, ularning wetendiki uruq-tughqanlirigha tehdit qilidighan ehwallarning barghanche éghirlishiwatqanliqi ilgiri sürülmekte.
En'gliyediki eziz eysa ependi uzundin buyan xitaydiki intérnét-téléfon uchur alaqisi heqqide izdinip, bu heqte bezi tetqiqat netijilirini élan qilghan Uyghur ziyaliyliridin biri.
Eziz eysa ependi radi'omiz ziyaritini qobul qilip, muhajirettiki Uyghurlarning wetendiki uruq-tughqanliri bilen bolghan alaqide birqeder keng omumlashqan ündidar qatarliq ijtima'iy alaqe mulazimetlirini qollinishta diqqet qilidighan nuqtilarni otturigha qoydi.
Eziz eysa ependi bayanida, muhajirettiki Uyghur qérindashlarni amal bar xitayda ishlen'gen téléfon, kompyutér we yumshaq détallarni ishletmeslikini tewsiye qilish bilen bille, muhajirettiki Uyghur qérindashlarni wetendiki uruq-tughqanliri bilen biwasite alaqilishidighan ündidar, ch ch qatarliq ijtima'iy alaqe torlirigha shu shexsning özining shexsiyitige da'ir matériyallarni qoymasliqini, bolupmu eqilliq téléfonlarda kimlik, banka hésabati, adrés qatarliq sezgür uchurlarni saqlimasliqini, élxet qatarliqlarning mexpiy shifirlirini qerellik özgertip turushi lazimliqini agahlandurdi.
Yuqiriqi awaz ulinishidin söhbetning tepsilatini anglaysiler.