Хотәндики мәлум банкида йүз бәргән өчирәт маҗираси немиләрни ашкара қиливатиду?
2016.08.23

Йеқинда хотән шәһиридики мәлум бир сода-санаәт банкисида йүз бәргән бир маҗира иҗтимаий таратқулар арқилиқ авам хәлқниң диққитигә сунулди.
Мәзкур син көрүнүшидин мәлум болушичә, бир нәпәр хитай аял шәхсий иши билән хотән шәһиридики мәлум бир сода-санаәт банкисиға киргән. Банкиниң аманлиқ хадими мәзкур банкида иш беҗириш үчүн шунчә узун өчирәттә туруватқан уйғур пуқраларниң қаршилиқиға қаримастин, хитай аялни өчирәтниң алдиға өткүзүп қойған. Бу хил адаләтсиз муамилигә чидимиған бир уйғур йигит банка аманлиқ хадими билән закунлашқан.
Мәзкур вәқә үндидар арқилиқ авамға ашкара болғандин кейин уйғур ели вә муһаҗирәттики уйғур җамаити арисида күчлүк инкас қозғиди.
Игилинишичә, “5-июл вәқәси” дин кейин уйғур елидики милләтләр мунасивитидә, болупму райондики йәрлик хәлқ болған уйғурлар билән көчмән хитайлар мунасивитидә пәвқуладдә җиддийчилик көрүлгән.
Техи бу йил апрелда ақсуниң мәлум бир сақчиханисида хитай сақчи башлиқиниң бир нәпәр уйғур сақчини уруп-тиллап һақарәт қилғанлиқи һәққидики бир син көрүнүши иҗтимаий таратқуларда ашкара болған иди. Нәқ мәйданда сүрәткә еливелинған бу син көрүнүши иҗтимаий учур васитилиригә ашкара болғандин кейин уйғур ели вә чәтәлләрдики уйғур җамаәтчилики арисида күчлүк ғулғула пәйда болған иди.
Биз радийомизға кәлгән учурға асасән ақсу вилайити тәвәсидики 7 сақчиханиға телефон қилип әһвал сүрүштүргән болсақму, лекин сақчиханиларниң һәммиси бу һәқтә учур беришни рәт қилди. Ақсу шәһәрлик қатнаш сақчиханисиниң бир нәпәр хитай сақчиси интайин қопаллиқ билән өзиниң соаллиримизға җаваб бериш мәҗбурийитиниң йоқлуқини тәкитлиди.
2014-Йилиниң ахири күнәс наһийәсиниң тоқай йезисида хитай ширкәтлириниң йәрлик пуқраларниң терилғу йәрлирини мәҗбурий игиләп қурулуш қилишиға қаршилиқ көрсәткән уйғур яш қасимҗан авутниң делоси радийомиз арқилиқ дуняға ашкара болған иди. Әйни чағда җараһити техичә тамамән сақийип кәтмигән қасимҗан радийомиз зияритини қобул қилип, өзиниң наһийәлик сиясий-қанун комитетиниң секретари шү вейчаңниң буйруқи билән қаттиқ думбаланғанлиқини билдүргән иди.
Өткән йили үрүмчидә йүз бәргән сақчилар билән сода-санаәтни мәмурий башқуруш хадимлириниң ача-сиңил бир җүп уйғур қизниң той рәсимлири дукинини зорлуқ билән печәтлиши һәққидики син көрүнүшиму күчлүк инкас пәйда қилған иди.
Нәқ мәйдандин сүрәткә елинған һәмдә иҗтимаий таратқулар арқилиқ ашкара болған 67 секунтлуқ бир син көрүнүши ача-сиңил икки уйғур қизниң сақчиларниң зораванлиқиға көрсәткән қаршилиқини намаян қилған иди.
Син көрүнүшидики тәпсилатлардин қариғанда, шәһәр башқуруш идариси, қанун иҗра қилиш идариси вә аһалиләр комитетидин тәшкилләнгән бирқанчилиған һөкүмәт хадимлири сақчиларниң һимайисидә үрүмчиниң мәлум кочисиға җайлашқан ача-сиңил икки уйғур қизниң дукиниға зорлуқ ишләткән.
Мәзкур вәқә һәққидики учурларда дуканниң ача-сиңил икки уйғур қиз тәрипидин қанунлуқ рәсмийәтләр бойичә ечилғанлиқи, уйғур херидарлар үчүн той-гирими вә той сүрәтлири мулазимити қилидиғанлиқи әскәртилгән. Һалбуки, хитай сақчиларниң һимайисидә йопурулуп кәлгән базар башқуруш вә қанун иҗра қилиш идарисиниң уйғур хадимлири икки уйғур қизниң қаршилиқиға қаримай дуканниң елан тахтисини зорлуқ күч ишлитип сөкүп кәткән.
Юқириқи әһваллар һәққидә өз қарашлирини баян қилған, әмма нам-шәрипини ашкарилашни халимайдиған бирәйләнниң радийомизға билдүрүшичә, даириләр адәттә уйғурлар мәркәзлик олтурақлашқан коча вә районлардики җедәл-маҗираларни бир тәрәп қилишқа уйғур сақчилар билән уйғур һөкүмәт хадимлирини алдиға чиқиридикән.
Бу хилдики вәқәләр һәққидә толуқ мәлуматқа игә йәнә бир уйғур көзәткүчиниң билдүрүшичә, йәрлик уйғурлар билән һөкүмәт органлири яки хитай пуқралири арисидики җедәл-маҗирани бир тәрәп қилишта худди җаң чүншйән буниңдин икки йил илгири тәкитлигинидәк “өз гөшини өз йеғида қоруш” тактикиси қоллинилмақтикән.
Тәпсилатини аваз улиништин аңлиғайсиз.