Xitay hökümiti Uyghur élidiki kompartiye ezalirini sadaqetsizlikte eyiblidi

“Firansiye awazi” ning 26-noyabirdiki “Hökümet shinjangdiki bir qisim partiye ezalirining térrorluq heriketlirige qatnashqanliqini körsetti” namliq xewiride we “Gérmaniye dolqunliri” ning 25-noyabirdiki “Partiye ezaliri ichide térrorgha qatnishishni qollighanlar bar” namliq xewerliride, Uyghur aptonom rayonluq intizam tekshürüsh komitétining partkom sékrétari shü xeyrungning “Junggo intizam tekshürüsh nazaret qilish” gézitide élan qilghan doklatining mezmunlirini ochuqlidi.

Shü xeyrung doklatta ochuq-ashkara halda Uyghur élidiki “Bir qisim kompartiye ezalirining bölgünchilikke qarshi turushtin ibaret büyük mesile üstide tewrinip qalghanliqi” ni, hetta bezilirining “Térrorgha qatnishishni qollighanliqi” ni tilgha alghan. Emma millet terkibi yaki ismi éniq otturigha qoyulmighan.

Biraq, firansiye axbarat agéntliqi “Doklatta qarigha élin'ghan kompartiye ezalirining Uyghur bolghanliqi” ning misalini bergen.

“Gérmaniye dolqunliri” radi'osining bu heqtiki xewiride, shü xeyrungning éniq qilip “Shinjang xizmitining muhim nishani ijtima'iy muqimliq we ebediy eminlik” dégenlikini, uning yene “Pan'islamizm we pantürkizmliq idiyining tesiride, shinjang zorawan térrorluq heriketliri janlan'ghan, bölgünchilikke qarshi heriket keskinleshken, bash aghriqini saqaytmisa bolmaydighan dewrge kirdi” dégenlikini misal qilghan, shundaqla uning Uyghur élidiki kompartiye ezalirini tilgha élip “Beziliri hetta zorawan térrorluq heriketlirige qatnishishni qollighan, beziliri idiye-étiqadida tewrinip qalghan, beziliri marksizm, léninizmgha emes, xudagha ishen'gen, yene beziliri partiyege sadiq bolmighan, mulayim bolmighan” dégenlikini qeyt qilghan.

Xitay kompartiyisining iradisini bildüridighan bir axbarat wasitiside élan qilin'ghan bu doklat gherb kishiliriningla emes, Uyghurlarningmu diqqitini qozghidi.

Gérmaniyede yashawatqan Uyghur ziyaliysi perhat muhemmidi ependi xitayning Uyghur kadirlarning sadaqitige ezeldin ishenmeydighanliqini tekitlidi. U sözide “5-Iyul weqesi” mezgilidiki emeliy ehwallarni misalgha élip ötti. Gérmaniyediki Uyghur ziyaliysi abduweli tursun ependimu bu heqte oxshimaydighan qarashlirini otturigha qoydi.

“Firansiye awazi” “Hökümet shinjangdiki bir qisim partiye ezalirining térrorluq heriketlirige qatnashqanliqini körsetti” namliq xewiride, shü xeyrungning “Shinjangda bezi kompartiye ezaliri térrorluq heriketlirini qollidi hetta uninggha qatnashti. Bezi kompartiye ezalirining bölgünchilikke qarshi turush, milletler ittipaqliqi we döletning bir pütünlüki qatarliq négizlik mesililerde sözi bilen herikiti birdek bolmidi” dégenlikini eskertken.

Xewer, firansiye axbarat agéntliqining “Mezkur doklatta intayin kem uchraydighan ehwal, yeni xitay kompartiye da'irilirining shinjang weziyitining qéyinliqini étirap qilghanliqi, shuning bilen birge, shi jinping hoquqni qolgha alghandin béri shinjangda zorawanliq heriketlirining kündin‏-kün'ge köpeygenliki, uninggha qandaq taqabil turush mesiliside kompartiye ichide ixtilap tughulghanliqini körsitidu” dégen üzündisini neqil alghan.

Firansiye axbarat agéntliqi, xitay intizam tekshürüsh komitétining bu doklatining Uyghur kompartiye ezalirigha qaritilghanliqini ochuqlap, shü xeyrungning “Bir qisim azsanliq millet kadirlirining bölgünchilikke qarshi turush mesiliside idiyisi müjmel” dégenlikini misalgha alghan.