Kanadadiki Uyghur pa'aliyetchiler: “Uyghur mesilisini xelq'aralashturushta musulman döletlirini qozghash nahayiti muhim”

2018-Yili axirliship 2019-yilni kütüwélish harpisida kanadadiki bir qisim Uyghur pa'aliyetchiler ziyaritimizni qobul qilip, Uyghur mesilisini xelq'aralashturushta musulman jama'iti we musulman döletlirini qozghashning muhimliqini tekitlidi. Ular yene kanadada élip barghan bu jehettiki bezi emeliy xizmetlerni anglatti.

Kanada sherqiy türkistan jem'iyitining re'isi tuyghun abduwelining bildürüshiche, kanada sherqiy türkistan jem'iyiti 2018-yilliq xizmitide Uyghurlarning nöwettiki weziyitige qarita dawamliq sükütte turuwatqan musulman elliridiki jama'etni qozghash we ularning hésdashliqini qolgha keltürüshni özlirining asasliq xizmet nishani qilghan iken.

Tuyghun abduweli sözide yene nöwette shimaliy amérika qit'esidiki amérika we kanada qatarliq döletler bilen yawropa döletliride Uyghurlar weziyitige bolghan inkaslar küchiyiwatqan bolsimu, emma musulman döletlirining yenila dawamliq sükütte turuwatqanliqini we buningdiki sewebler heqqide toxtaldi.

U hazirqi shara'itta musulman döletliri hökümetlirining xitay bilen bolghan iqtisadiy munasiwetliri we buninggha baghlan'ghan menpe'etliri sewebidin ularning köp qismining Uyghurlar mesiliside izchil halda süküt qilish yolini tallighanliqini bildürdi. 

Tuyghun abduweli bundaq shara'itta aldi bilen musulman döletlerdiki keng jama'etni qozghashning muhimliqini tekitlidi. U kanada sherqiy türkistan jem'iyitining 2018-yilliq xizmitide muhim nuqtini kanadadiki musulman jama'itige qaratqanliqini, yeni kanadaning gherb démokratik döletliri ichide musulman jama'iti eng köp olturaqlashqan dölet bolushtek ewzel shara'itidin paydilinip, kanadadiki her bir Uyghurning öz shara'iti yar bergen da'iride özliri turuwatqan sheher we rayonlardiki meschitlerde we musulmanlar jama'iti arisida Uyghurlar weziyitini anglitish ishini élip barghanliqini shuningdek bu jehette melum ünümge érishkenlikini bildürdi. 

Kanada sherqiy türkistan jem'iyiti ayallar bölümining mudiri turnisa metsidiq xanim ötken hepte kanadada échilghan “RIS”, yeni “Islam rohini urghutush” yighinida tunji qétim Uyghurlar weziyiti heqqide doklat bérish pursitige érishken bir Uyghur.

Turnisa xanimning bildürüshiche, u mezkur yighindin ilgiri we yighin mezgilidiki tirishchanliqlar netijiside gherb démokratik döletliridiki musulman jama'iti arisida tesir küchi küchlük bolghan bir türküm tonulghan islam ölimaliri bilen tonushush we ulargha Uyghur weziyitini anglitish pursitige érishken. Uning bildürüshiche, u tonushqan islam ölimaliri uninggha yazghan jawab xetliride öz tesiri arqiliq musulman jama'itige Uyghur weziyitini anglitish we musulman jama'itining bésimi arqiliq musulman döletlerdiki hökümetlerning xitaygha inkas qayturushini qolgha keltürüsh heqqide wede bergen iken. 

Dunya Uyghur qurultiyi muhajirlar komitétining mudiri memet toxti ependimu ziyaritimizni qobul qilip, nöwette Uyghurlar duch kéliwatqan hayat-mamatliq bu weziyetke nisbeten musulman ellirining sükütte turushidek passip weziyetni özgertish üchün gherb döletliridiki Uyghur jama'iti we bu Uyghur teshkilatlirining Uyghurlar ehwali heqqidiki teshwiqatni musulman jama'itige anglitishni öz xizmetlirining muhim bir nuqtisi qilishi kéreklikini bildürdi. 

Memet toxti ependi yene özining dunya Uyghur qurultiyining muhajirlar xizmitige mes'ul xadimi bolushtek salahiyitige asasen Uyghurlar mesilisini kanada hökümige anglitish bilenla qalmastin, belki yene kanadadiki musulman jama'iti toplinidighan türlük yighilishlardimu anglitip kéliwatqanliqini bildürdi.