Wang daxawning Uyghurlar témisidiki yazmilirining mahiyiti we ich yüzi heqqide söhbet

Muxbirimiz qutlan
2014.02.07

Xitay yazghuchisi wang daxawning “Sumurgh” toridiki shexsiy bilogida élan qiliwatqan Uyghur éli heqqidiki yürüshlük maqaliliri Uyghurlar arisida jiddiy inkas qozghimaqta.

Yéqinda wang daxawning bir qisim maqaliliri Uyghurchigha terjime qilinip, weten ichidiki tor betlirige chaplan'ghandin kéyin Uyghur oqurmenliri arisida ghulghula peyda qilghan. Nurghunlighan tor ziyaretchiliri wang daxawning siyasiy teshebbuslirigha jiddiy inkas bildürüp tenqid yazghan.

Melum bolushiche, wang da'oxaw “5 - Iyul weqesi” din kéyin Uyghur élidiki xitayche tor betliride aktip maqale yéziwatqan xitay ziyaliysi. U eslide “Shinjang sheher géziti” bilen “Ürümchi seher géziti” ning muxbiri bolup, yéqinda “Menpe'et nezeriyisi”, “Birlike kélish we bölünüshning öz - ara küch sinishishi” qatarliq kitablarni neshr qildurghan. “5 - Iyul weqesi” din kéyin “Sumurgh” torida “Shinjangdiki milletlerge nezer” namliq shexsiy bilog échip, mexsus Uyghur élidiki milletler munasiwiti, bolupmu Uyghurlar bilen xitaylarning milliy munasiwitini yumshitish témisida maqale élan qilishqa bashlighan.

Küzetküchilerning bildürüshiche, wang daxaw xitay ziyaliylar qatlimidiki Uyghurlargha héssidashliq qilghuchi we Uyghurlarni chüshinishni teshebbus qilghuchi mötidil éqimdiki yazghuchidek körünsimu, mahiyette uning maqaliliride xitay hökümitining Uyghurlarni siliq usul bilen assimiliyatsiye qilip éritiwétish teshebbusi ilgiri sürülmektiken.

Uning shexsiy bilogida élan qilghan wekillik maqaliliride nöwette Uyghurlarning milliy, diniy we siyasiy kimlikini kücheytiwatqan ichkiy we tashqiy amillar muhakimige qoyulghan. Wang daxawning maqaliliride Uyghur xelqige nisbeten xitaylar bilen birge yashash we tinch ötüshning eng aqilane tallash ikenliki ilgiri sürülgen. Shuning bilen birge yene, Uyghurlarda pütün millet gewdisi bilen jungxu'a döletchilik éngini shekillendürüshning zörürlüki tekitlen'gen.

Ilshat hesen bu heqte ziyaritimizni qobul qilip pikir bayan qildi. U wang daxawning “Uyghur qérindishim, sanga xeter yéqinlashti”, “Méni oq chiqirishqa mejburlima!” qatarliq birqanche maqalisi heqqide mexsus toxtaldi. U, wang daxawning maqalilirige yoshurun'ghan siyasiy ima we teshebbuslarni qattiq tenqid qildi.

Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.