Mutexessisler: amérikaning herbiy qudriti her jehettin xitaydin zor derijide küchlük

Xitayning yéqindin buyan türlük herbiy sinaqlirini, herbiy pa'aliyetlirini kücheytiwatqanliqi xelq'araliq axbaratlarda keng xewer qilindi. Uning G20 döletler bashliqliri yighini échilishtin awwal “Xipersonik qoral sistémisi” yeni xelq'arada “Orbita bomba sistémisi” dep atilidighan sistémini sinaq qilghanliqi amérikaning yuqiri derijilik herbiy emeldarliri teripidin delillendi.

8-Noyabir küni roytérs agéntliqi élan qilghan eng yéngi xewerde bolsa, xitayning Uyghur élining teklimakan qumluqida amérika déngiz armiyesige tewe awi'amatkisi we bashqa amérika urush paraxotlirigha oxshitip yasalghan modéllar bilen urush meshiqi qilghanliqi melum boldi. Meksér namliq shirketning sün'iy hemrah arqiliq tartqan süretlirini tetqiq qilghan mutexessisler xitay armiyesining amérika awi'amatkilirining modélliri arqiliq uninggha qarshi jeng qilishni meshiq qilghan bolushi mumkinlikini éytqan. Amérika bilen xitay arisida teywen mesilisi sewebidin ziddiyet keskinlishiwatqan bir peytte xitayning herbiy hazirliqlirining küchiyishi tebi'iy halda uning amérikagha qarshi urush teyyarliqi qiliwatqanliqidek munazirilerni keltürüp chiqardi.

Amérikadiki nopuzluq tetqiqat organliridin “Rand tetqiqat merkizi” ning mutexesssi'i sikot hérold ependining qarishiche xitayning yuqiriqidek sinaqlirining hemmisi shi jinpingning xitay armiyesini zamaniwilashturush qurulushining bir qismi iken.

“Xitay uzundin buyan xitay armiyesini zamaniwilashturup islah qilishqa tirishiwatidu. Ular xitay armiyesining istratégiyelik iqtidarini ashurushqa we shundaqla xitay armiyesining yadro iqtidari we kölimini östürmekchi boluwatidu. Men bu sinaqlarni xitay dölet re'isi shi jinpingning 2050-yilighiche dunyadiki ilghar sewiyede armiye qurup chiqish qurulushining bir parchisi we jeryani, dep qaraymen”

Yéqinda amérika dölet mudapi'e ministirliqining bash shtabi bolghan péntagon, yeni besh burjeklik bina xitayning herbiy qudriti heqqide élan qilghan bir mexsus doklatidimu, xitayning yadro qorallar bazisini tézlikte kéngeytiwatqanliqini, 2030-yilgha barghanda, xitayning yadro oq béshi sanining minggha yétishi mumkinlikini bildürgenidi.

Sikot héroldning qarishiche, xitayning herbiy hazirliqliri diqqet qozghisimu, biraq u amérikaning herbiy jehettiki qudritige yétishiwélishtin intayin uzaqta iken. U mundaq dédi:

“Bu hazirliqlar amérika bilen xitayning herbiy qudriti arisidiki balansni özgertelemdu? yaq. Amérika üchün we amérikaning zémini üchün buni bir yéngi xiris dep qarashqa bolamdu? shundaq. Emma biz shunimu untumasliqimiz kérekki, amérikaning 1500-3500 giche bolghan yadro oq béshi bar bolup, bular xirisni xitay chégrasi ichide tutup turushqa yétip ashidu. Elwette bu amérika qilishni xalaydighan ish emes, amérikaning xitaygha hujum qilish pilani yoq. Emma amérika bilen xitayning bir-birige peyda qiliwatqan tehditining derijisini sélishturimiz dések, u halda biz bu iqtidargha 0-100 giche nomur qoyup baqayli, xitay orbéta bombardiman sistémisini ishqa kirishtürgen teqdirde, belkim uning iqtidari 15-20 pirsentke örlishi mumkin. Emma amérika 1960-yillardila 100 pirsentke yétip bolghan.”

Melum bolushiche, amérika quruqluq armiyesi, hawa armiyesi, déngiz armiyesi, yadro qudriti qatarliq her jehette xitaydin üstün bolup, xitay peqet quruqluq armiye eskirining sani jehette amérikadin üstün turidiken. Mesilen, amérika mudapi'e minsitirliqining xitay heqqidiki doklatida körsitilishiche, xitayning quruqluq armiyesi dunyadiki eng chong quruqluq armiye bolup, uning 915,000 aktip wezipe ötewatqan eskiri bar bolsa, amérikaning bolsa 486,000 neper iken. Biraq xitayning quruqluq armiye eskerliri köpinche hallarda waqti ötken herbiy üskünilerni ishlitidighan bolup, ular zamaniwi qorallarni ishlitishni bilmeydiken. Zamaniwi qorallarni ishlitish üchün meshiq qilishqa éhtiyajliq iken. Uning üstige hazir herbiy iqtidarda téxnika üstün orunda turghanliqtin, esker sanining köp bolushining bek chong ehmiyiti yoq bolghachqa, her ikkila dölet esker sanini qisqartishni pilanlimaqtiken.

Sikot hérold ependining qarishiche, amérikaning peqet yadro küchini nezerde tutqandila xitay téxi uni bésip chüshüshtin téxi bek uzaqta iken. U mundaq deydu:

“Amérikaning quruqluq, hawa we déngiz supiliq yadro qoralliri bar, amérikaning ottura musapilik mudapi'e sistémisi bar, balistik bashqurulidighan bombidin agahlandurush sistémisi bar. Uning hindi-tinch okyanda shérik döletliri we herbiy baziliri bar. Xitay yéngi téxnikilirini körsitiwatidu, bu tesirlinishke erziydu. Biz uni yéqindin közitishimiz, diqqet qilishimiz kérek, emma hoshimizni yoqitip özimizning herbiy qudritimizni untup qalmasliqimiz kérek. Xitay néme qilghan bolushidin qet'iynezer, u amérikaning istratégiyelik qudritining ornini özgertelmeydu, u téxi herqandaq yüz bergüsi krizista téxi amérikani sel chaghlash imkanigha ige emes. Amérika her jehette hazirning özide we körgili bolidighan kélechekte xitay armiyesidin zor derijide qudretlik!”

Derweqe, hazir amérikaning 11 dane yadro énérgiyelik awi'amatkisi bar bolup, ular adettiki toshughuchilargha qarighanda téximu yiraq musapini basalaydiken. Ularning her biri 60 yaki uningdin artuq ayropilan sighduralaydiken.

Xitayning bolsa peqet lyawning we shendungdin ibaret ikki awi'amatkisi bar bolup, ularning her ikkisi aldinqi esirning 80-yilliridiki sowét ittipaqi layiheligen kuznétsow tipliq awi'amatkini asas qilip turup yasalghan iken. U adettiki may yéqilghuluq par qazanliri bilen heriketlinidighan bolup, adette 24 din 36 ghiche küreshchi ayropilan sighduralaydiken.