Көзәткүчиләр: җов йоңкаңниң ағдурулуши хитай вәзийитигә өзгириш елип келәлмәйду

Ихтиярий мухбиримиз руқийә
2014.12.09
li-kechyang-jaw-yungkang-yongkang.jpg Хитай дөләт хәвпсизлик идарисиниң рәиси җав йоңкаң йиғинда хитай компартийиси мәркизи комитет сиясий бюроси даимий әзаси ли кәчяңға қарап турған көрүнүш. 2007-Йили 22-өктәбир, бейҗиң.
EyePress News

Мушу айниң 5- күни хитай дөләтлик алий тәптиш мәһкимиси хитай мәркизий сиясий қанун комитетиниң сабиқ баш секретари җов йоңкаңниң қолға елинип, хитай коммунист партийәсидин қоғлап чиқирилғанлиқини елан қилғандин кейин, көзәткүчиләр бирдәк буниң хитай дөләт түзүлмисигә тәсир көрситәлмәйдиғанлиқини билдүрди.

Хитай президенти ши җинпиң чирикликкә қарши юқири дәриҗилик һәрикәт башлап, бо шиләйгә охшаш җов йоңкаңниң садиқлирини бир бирләп тазилашқа башлиған болуп, җов буниң ичидики “әң чоң белиқ” һесаблинидикән.

Хитай демократлар федератсийәсиниң канадада турушлуқ рәиси шен шө ханим буниң йеңи мәсилә әмәсликини оттуриға қоюп мундақ деди: хитай коммунист партийәси қурулғандин тартип уларниң ичидики сиясий күрәш әзәлдин тохтиған әмәс. Улар давамлиқ бири бирини сиясий күрәш арқилиқ оруп кәлгән. Лию шавчи, линбяв қатарлиқлардин тартип та һазирғичә хитай коммунист партийәси ичидики әмәлдарлар өзара күрәштә бир бирини өрүп кәлди. Шуңа җов йоңкаңниң ағдурулуши һечқанчә бир һәйран қаларлиқ, яки йеңи иш әмәс.

У йәнә, җов йоңкаңниң ағдурулуши хитай дөләт түзүлмисигә һечқандақ тәсир көрситәлмәйдиғанлиқини билдүрүп мундақ деди: мән җов йоңкаңниң ағдурулуши хитай дөләт түзүлмисигә тәсир көрситишигә гуман билән қараймән. Ши гәрчә чирикликкә қарши бирнәччә ишларни қилған болсиму, бу пәқәт коммунист партийәсиниң ичидики сиясий күрәш пайда мәнпәәт күриши. Бу худди бир аилиниң ичидики шәхсий ишлардәк өз ичидила түгәп пүтүн җуңгониң сиясий түзүлмисигә тәсир көрсәтмәйду. Қачан хитай коммунистик партийәсиниң пүтүн түзүми вә вә дөләт башқуруш йоли өзгирип демократик тузум тикләнмигәчкә бу мумкин әмәс. Униң үстигә ши җинпиңдәк бир мустәбит һөкүмранниң коммунистниң йол хәритисини түтивелип, “қанун билән дөләт башқуримән” дейиши күлкилик иш. Чүнки улар қанунға әмәс, пәқәт хитай коммунист партийәсигила әгишиду.

Җов йоңкаңниң ваң лечүәнниң арқа терики, шундақла уйғурларға қаритилған аталмиш зораванлиқни бастуруш сияситигә әң чоң мәбләғ аҗритип, қаттиқ қоллуқни давамлиқ тәкитләп кәлгән хитай әмәлдари икәнлики мәлум.

Хитай ички түзүлмисиниң уйғурларға көрситидиған тәсирини йеқиндин көзитип келиватқан инсан һәқлири паалийәтчиси илшат һәсән әпәндим бу һәқтики көз қарашлирини баян қилип мундақ деди: хитай дөләт әмәлдарлири “қаттиқ қол” дин, “юмшақ қол” ға алмашсиму, униң шәрқий түркистанға болған сиясити өзгәрмәйду. Чүнки уларниң һәммиси уйғурларни талан-тараҗ қилиш вә хитайниң мәнпәитигә хизмәт қилиш үчүн келиду.”

У йәнә тарихтин мисал кәлтүрүп уйғурларниң алданмаслиқини тәкитлиди.

Җов йоңкаң “көп миқдарда пара йегән, дөләт мәхпийәтликини ашкарилиған” дегән сәвәб билән қолға елинған болуп, униң 14 милярд долларлиқ байлиқи мусадирә қилинған.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.