Adriyan zéniz ependi bilen “Uyghur sot kollégiyesi” ning hökümi heqqide söhbet

Muxbirimiz nur'iman
2021.12.14
4.5 Milyon Uyghurning az tughulidighanliqi “Irqiy qirghinchiliq” ning delilimu? Doktor adri'an zénz “Uyghur sot kollégiyesi” ning guwahliq anglash yighinigha tordin qatniship guwahliq bériwatqan körünüsh. 2021-Yili 7-iyun.
Photo: RFA

9-Dékabir küni dangliq kishilik hoquq adwokati jéfféri nayis bashchiliqida en'gliyening london shehiride qurulghan “Uyghur sot kollégiyesi” xitay hökümiti Uyghurlargha “Irqiy qirghinchiliq” yürgüzüwatidu, dégen hökümni chiqardi. Mezkur sot kollégiyesi yene xitayning Uyghur we bashqa türkiy milletlerge yürgüzüwatqan basturush siyasetlirining “Insaniyetke qarshi jinayet” ikenlikini jakarlidi.

“Uyghur sot kollégiyesi” 63 betlik hökümnamini özining resmiy tor bétide élan qilghan bolup hökümnamige qarighanda, bu hökümning chiqirilishida kommunizm qurbanliri xatire fondining xitay ishliri tetqiqatchisi adriyan zéniz élan qilghan 28 betlik “Hamilidarliqtin saqlinish, mejburiy tughut cheklesh: xitay kompartiyesining Uyghurlarning tughulush nisbitini kontrol qilish herikiti” namliq doklati hel qilghuch rol oynighan.

Doklatta xitay hökümitining “Pilanliq tughut siyasiti” ge a'it resmiy höjjetliridiki mezmunlar we bu siyasetning arqisigha yoshurun'ghan pilanliri ashkarilighanidi. Adriyan zéniz doklatta yene Uyghurlar eng köp olturaqlashqan qeshqer we xotendin ibaret ikki rayondiki Uyghur nopusi 2015-yilidin bashlap tik siziq bilen töwenlep mangghanliqi, 2020-yiligha kelgende nopusning köpiyish nisbiti nöl bolghanliqini körsetken.

Töwende Uyghurlargha yürgüzülüwatqan irqi qirghinchiliqning toxtitilishigha ümid bolghan “Uyghur sot kollégiyesi” ning xitay hökümiti üstidin chiqarghan hökümini muhim ispatlar bilen teminligen tetqiqatchi adriyan zéniz ependi bilen ötküzgen söhbitimiz diqqitinglarda bolidu.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.