Kök bayraq pida'iysi turan yazghan alemdin ötti

Ömrining axirighiche Uyghur dewasigha ige chiqqan, türk dunyasi üchün qilghan xizmetliri tüpeyli “Türklerning qorqut atisi” atiqigha érishken proféssor doktor turan yazghan ependi 22-noyabir küni seherde 74 yéshida alemdin ötti.
Ixtiyariy muxbirimiz erkin tarim
2012.11.22
turan-yazgan-305.jpg Uyghur dewasigha ige chiqqan, türk dunyasi üchün qilghan xizmetliri üchün “Türklerning qorqut atisi” dep atalghan proféssor doktor turan yazghan. 2012-Yili, türkiye.
RFA/Erkin Tarim

Ölüm xewiri tarqilish bilen teng türkiyidiki Uyghurlar uning a'ilisini yoqlap sebir tilidi. Uyghurlar uni ayyultuzluq kök bayraqning pida'iysi dep atishatti.

Turan yazghan, 1938-yili türkiyining isiparta wilayitide tughulghan. Istanbul uniwérsitéti iqtisad fakultétini püttürgendin kéyin, mezkur uniwérsitétqa oqutquchi süpitide qobul qilinip proféssorluqqa yükselgen. Proféssor doktor turan yazghan 1980-yili türk dunyasi wexpini qurush arqiliq, türk dunyasining kültüri we sen'itining türkiyide tonulushigha muhim töhpe qoshqan.

U bügün'giche ezerbeyjan, özbékistan, qirghizistan, qazaqistan, türkmenistan qatarliq türkiy jumhuriyetlerde mektep qurghan. Bügünki künde, uning qirghizistanning jalal'abad shehiride, qazaqistanda we ezerbeyjanda türk dunyasi igilik bashqurush fakultéti namidiki uniwérsitétliri oqutush élip barmaqta. Turan yazghan ependi yashliq chaghliridin tartip Uyghur mesilisige köngül bölüp kelgen kishilerning biri bolup, dawamliq halda merhum eysa yüsüp aliptékinning yénida bolghan. 2000-Yili, xitay re'isi jyang zémin resmiy ziyaret üchün türkiyige kelgende, turan yazghan ependi hökümetning meniy qilishigha qarimay, sulaymaniye zalida muxbirlarni kütüwélish yighini ötküzüp, xitaylarning Uyghurlargha qiliwatqan zulumini eyibligen. Yighin bashlashtin burun türkiye bixeterlik idarisi saqchiliri kök bayraqni éliwétish heqqide buyruq chüshürgen. Turan yazghan “Qéni qaysing erkek bolsang, méning aldimda mushu bayraqni éliwétishke pétinisen!” dep, bayraqni éliwétishke qarshi qet'iy meydanini ipadilep saqchilarni waz kechtürgen we yighinni dawam qilghan. Uning bu herikiti neq meydandiki Uyghurlarning xatiriside hazirghiche saqlanmaqta.

Bügünki programmimiz arqiliq Uyghurlarni özige dost tutqan, Uyghur dewasini özige wezipe qilghan turan yazghan ependining a'ilisige sebir tileymiz. Allahdin turan yazghan ependige bu dunyada qilghan sawabliq ishliri üchün jennet tileymiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.