Amérika tashqi ishlar ministirliqining resmiy tor bétide yene Uyghurlarning weziyiti tonushturuldi

Muxbirimiz erkin
2019.02.15

Amérika tashqi ishlar ministirliqining “Amérika hembehirliki” namliq resmiy tor bétide 14‏-féwral küni yene Uyghurlarning hazirqi weziyiti tonushturulghan maqale élan qilindi.

Léy xartmen qelemge alghan maqalide, Uyghur rayonida musulmanlarning roza tutushi we halalgha emel qilishi men'i qilinip, ularning diniy étiqadini cheklesh adettiki ishqa aylan'ghanliqi bildürülgen. Bu, amérika hökümitining resmiy torida yéqinqi 2‏-ay ichide Uyghur weziyitining 2‏-qétim tonushturulushidur.

Bu qétim élan qilin'ghan maqalide, xitayning mezkur rayonda belgilime chiqirip, erkeklerning saqal qoyushi, ayallarning hijablinishini chekligenliki, musulmanlarning öyliridiki jaynamaz, qur'anning musadire qilinip, yanfondiki diniy mezmunlarning tekshürülgenliki tekitlen'gen.

Maqalide yene mezkur rayonda minglighan meschitning chéqilghanliqi yaki taqalghanliqi, bu ehwal xitayning bashqa jayliridimu yüz bérishke bashlighanliqi bildürülgen.

Maqalide, belgilimige xilapliq qilghan we islamgha étiqad qilishni dawamlashturghanlarning yighiwélish lagérlirigha ewetilgenliki, xitay da'irilirining 2017‏-yili 4‏-aydin béri 800 mingdin 2 milyon'ghiche musulmanni lagérlargha qamighanliqi ilgiri sürülgen.

Maqalide yene amérika yardemchi tashqi ishlar ministiri lawra istonning sözi neqil keltürülüp: “Keng kölemlik tutqun qilish we yuqiri téxnikiliq teqiblesh arqiliq shinjangdiki Uyghur, qazaq we bashqa az sanliq musulman milletlerning sistémiliq basturulushi xitayda medeniyet inqilabidin kéyin yüz bergen eng éghir kishilik hoquq krizisidur” déyilgen.

Maqalide yene xitay hökümitining kéyinki ewladlarning xitay medeniyet, örp-adetlirige emel qilishigha kapaletlik qilish üchün Uyghurlarning meschitke bérishi, diniy terbiye élishini men'i qilip, yéngi tughulghan bowaqlargha diniy isim qoyushni cheklepla qalmay, uning yene 16 yashtin töwen balilarning isimlirinimu mejburiy özgertküzgenliki bildürülgen.

Maqalining axirida amérika tashqi ishlar ministirliqining xelq'ara diniy ishlar bash elchisi sam browénbekning sözi neqil keltürülüp, “Dunyadiki eng éghir kishilik hoquq weziyiti” ning xitayda yüz bériwatqanliqi tekitlen'gen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.