Пирезидент трамп американиң игилик байлиқи фонди қурушни буйруқ қилди

Америка пирезиденти доналд трамп 3-феврал күни мәмурий буйруққа имза қоюп, келәр йилғичә американиң игилик байлиқи фонди қурушни тәстиқлиған. Трампниң игилик байлиқи фонди қуруш қарари, хитайниң чәтәлләргә қаратқан иҗтимаий таратқу суписи тик-токни сетивелишниң йошурун тәйярлиқиму, дегән пәрәзләрни пәйда қилмақта.

Америка дөләт бихәтәрлики әндишиси сәвәбидин сабиқ пирезидент җов байденниң дәвридә қанун чиқирип, тик-токни бу йил 19-январ күнигичә сетишни, әгәр сатмиса униң америкадики мәшғулатини чәкләшни қарар қилған. Лекин пирезидент трамп бу йил 20-январ вәзипигә олтурғандин кейин, бу қанунни иҗра қилишни 75 күн кечиктүргәниди. Игилик байлиқи фонди нурғун дөләтләрдә, болупму оттура шәрқ вә хитайға охшаш асия дөләтлиридә мәвҗут болған һөкүмәтниң контроллуқидики мәбләғ фонди болуп, бу тунҗи қетим американиң шу хилдики игилик байлиқи фонди қуруши һесаблинидикән.

“ройтерс агентлиқи” ниң билдүрүшичә, пирезидент трампниң мәмури буйруқида, америка малийә министирлиқи вә сода министирлиқиниң 90 күн ичидә “фондиниң механизми, мәбләғ селиш истратегийәси, униң қурулмиси вә башқуруш шәкли” ни өз ичигә алған қурулуш пиланини йоллиши тәләп қилинған. Пирезидент трамп мухбирларға “мениңчә, бу дөләтлик игилик байлиқи фондиниң барлиққа келиши пәқәт вақит мәсилисигә бағлиқ болуп қалған. Биз бу фонд үчүн нурғун байлиқ топлаймиз” дегән.

“ройтерс” ниң билдүрүшичә, һөкүмәт әмәлдарлири бу фондиниң қандақ мәшғулат елип баридиғанлиқи, униң мәблиғиниң қандақ тәминлинидиғанлиқини ейтмиған болсиму, пирезидент трамп илгири униң мәблиғиниң “таможна беҗи вә башқа әқлий нәрсиләр” дин тәминлиниши мумкинликини ейтқан.

“ройтерс агентлиқи” ниң хәвиридә йәнә пирезидент трампниң тик-токни игилик байлиқи фондиниң сетивелиши мумкинликини илгири сүргәнлики қәйт қилинмақта. Пирезидент трамп “биз бир ишларни қилимиз, тик-токқа қарита биз тоғра келишим һасил қилалисақ қилимиз, болмиса қилмаймиз……бәлким биз уни игилик байлиқи фондиға елишимиз мумкин” дегән. Лекин ройтерсниң хәвиридә көрситилишичә, игилик байлиқи фондиниң қурулуши үчүн америка дөләт мәҗлисиниң тәстиқини елиш тәләп қилиниши мумкин икән.