Walkér türkning b d t kishilik hoquq yighinida bergen bayanida xitayning jinayiti küchlük tenqidlenmidi

Washin'gtondin muxbirimiz jewlan teyyarlidi
2024.09.10

Birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq aliy komissari walkér türk 9-séntebir küni b d t kishilik hoquq kéngishining 57-qétimliq yighinida söz qilip, “Kishilik hoquqni qoghdash dunyada cheklimige uchrimaydighan her qandaq hoquqqa qarshi birdinbir tayanchimiz” dégen. U dunyaning her qaysi jaylirida bash kötürüwatqan mustebitlikning kishilik hoquqni qurban qilish bedilige alahide hoquq we imtiyazgha ige boluwatqanliqini tenqidligen. Halbuki, u xitayning Uyghur élide yürgüzüwatqan insaniyetke qarshi jinayetlirini nahayiti ajiz gepler bilen tilgha élip ötüp ketken. U mundaq dégen: “Xitay hökümiti xewpsizlik we jem'iyet muqimliqini bahane qilip, puqralarning erkinlikini namuwapiq usullar bilen cheklep qoydi”.

U yene, xitay hökümiti ayallar hoquqini qoghdashqa wede qilghan 30 yildin buyan, ayallarning ornining yenila töwen ikenliki, erlerning hakimiyettiki ornining üstün ikenliki heqqide toxtalghan.

Walkér türk yene mustebit hakimiyet qurulmisining, hoquqtin qalaymiqan paydilinishning we teqip-nazaret sistémisining kishilik hoquqqa keltüridighan ziyanlirini otturigha qoyghan, emma buninggha xitayni misal qilmighan. U irqchiliq, ayrimichiliqqa qarshi turush, ayallar we balilar hoquqini qoghdash, muhitni qoghdash qatarliq kishilik hoquq teleplirining jem'iyet tereqqiyatigha körsitidighan ijabiy tesirini bayan qilish bilen birge, kishilik hoquqning pikir erkinliki we shexsiy mexpiyetlikini qoghdashni öz ichige alidighanliqini, tordiki zorawanliq, saxta-yalghan uchur tarqitish, ghezep-nepret we öchmenlikke küshkürtüsh qilmishlirigha zerbe bérish kéreklikini bildürgen.

Walkér türkning b d t da qilghan bergen bayanati, bolupmu Uyghurlar mesiliside awazining téximu töwenlep ketkenliki tenqidlerge seweb bolghan. Tetqiqatchi adriyan zéniz bu heqte X de pikir bayan qilip: “Birleshken döletler teshkilatining doklati élan qilin'ghili 2 yil bolghan bügünki künde, walkér türk nahayiti ajiz gep qilip, shinjangda yürgüzülüwatqan qebih jinayetlerni eyiblesh pursitini qoldin bérip qoydi” dégen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.