Mutexesssiler xitayning Uyghur élini “Qishliq olimpikning xelq'araliq menzili” ge aylanduralmaydighanliqini tekitligen

9-Féwral küni firansiye agéntliqi xitay hökümitining nöwette éghir kishlik hoquq depsendichiliki yüz bériwatqan Uyghur élini “Xelq'araliq qar téyilish merkizi” dep teshwiq qiliwatqanliqi heqqide bir parche xewer tarqatqan.

Xewerde körsitilishiche, béyjing qishliq olimpik musabiqisi bashlinishi bilen xitay hökümiti Uyghur élini “Qishliq tenheriketning eng yaxshi menzili” süpitide teswirleshke, hetta qar téyilish tenherikitining bu rayonda ijad qilin'ghanliqini hikaye qilishqa bashlighan. Xitay hökümiti yene qishliq tenterbiye kespini rawajlandurush üchün 157 milyard dollarliq meblegh sélishni oylishiwatqanliqini jakarlighan.

Firansiye agéntliqining éytishiche, béyjing 2015-yilliq qishliq tenheriket musabiqisini ötküzüsh salahiyitige érishkendin buyan, dölet ichidiki qar téyilish meydanlirining sani töt hesse köpeygen bolup, Uyghur élining özidila 72 qar téyilish méhmanxanisi bar iken. Halbuki awistiraliye istratégiyilik siyaset tetqiqat ornining sün'iy hemrah sanliq melumat analizidin qarighanda, xitay qishliq tenterbiye merkizi qilimiz, dep jar séliwatqan altay rayonining özidila 12 lagér bar iken.

Kishilik hoquqni közitish teshkilatining tetqiqatchisi maya wang firansiye agéntliqigha qilghan sözide: “Xitay hökümiti shinjangda sayahetchilikni teshwiq qilip, uni bir disnéy baghchisigha aylandurup qoydi. Halbuki, rayondiki xelqlerning kimliki we pikir erkinliki pütünley tartiwélindi,” dégen.

Xewerde éytilishiche, xitay hökümiti “Xitayni eng chong qar téyilish döliti” qilimiz” désimu, emma mutexessisler buni emeliyetke uyghun emes, dep qaraydiken. Buning sewebliri arisida qar téyilish ul eslihesining nachar bolushi, hawa kélimatining derijidin soghuq bolushidin bashqa eng muhimi, Uyghur élining kishilik hoquq depsendichiliki yüz bériwatqan jay bolushi iken.

Mutexessisler buni chüshendürüp: “Rayonning kishilik hoquq xatirisi béyjingning uni qishliq tenterbiye türlirining xelq'araliq sayahet merkizige aylandurush arzusini emelge ashurushini qéyinlashturidu, chünki bundaq qishliq tenheriketler xitayning kishilik hoquq xatirisini tenqid qilidighan gherb elliride moda. Xitay bilen yéqin döletler uning kishilik hoquq xatirisini körmeske salghan teqdirdimu, ular qar téyilishni yaxshi köridighan döletler emes,” dégen.