Baydén bilen shi jinping téléfonda sözliship “Toqunushning aldini élish” ni muzakire qilghan
2021.09.10
Amérika prézidénti jow baydén bilen xitay re'isi shi jinping 9-séntebir küni téléfonda sözliship, “Ikki dölet arisidiki riqabetning toqunushqa aylinip ketkmeslikige kapaletlik qilish” ni muzakire qilghan. Bu téléfon söhbiti amérika-xitay munasiwiti soda, jasusluq, korona wirusi yuqumi, Uyghur irqiy qirghinchiliqi, xongkong, teywen we jenubiy déngiz mesililiri seweblik ötkürliship ketken, xitay amérikadin “Xitayni tehdit” dep qarashtin waz kéchish, xitay emeldarlirigha yürgüzgen imbargoni bikar qilish qatarliqlarni telep qiliwatqan bir waqitta élip bérilghan.
Bu prézidént baydénning wezipige olturghandin béri shi jinping bilen 2-qétim téléfonda sözlishishi bolup, u ötken qétim sözleshkende Uyghurlar mesilisini otturigha qoyghan idi. Aqsarayning bayanatida éytishiliche, bu téléfon söhbiti “Amérika terepning amérika bilen xitay xelq jumhuriyiti otturisidiki riqabetni mes'uliyetchanliq bilen idare qilish tirishchanliqining bir parchisi,” iken.
Bayanatta prézidént baydinning “Amérikaning hindi-tinch okyan rayoni, dunyaning tinchliqi, muqimliqi we güllinishige bolghan uzun mezgillik menpe'etini alahide tekitligenliki we ikki dölet rehbirining riqabetning toqunushqa aylinip qalmasliqigha kapaletlik qilish üchün her ikki döletning mes'uliyitini muzakire qilghanliqi” tekitlen'gen.
Xitay taratqulirining éytishiche, söhbette shi jinping amérikaning bir mezgil xitaygha qaratqan siyasiti amérika-xitay munasiwetlirini qiyinchiliqqa duchar qilghanliqi, béyjing bilen washin'gtonning kélimat mesilisi, yuqumning aldini élish we kontrol qilish, iqtisadni eslige keltürüsh qatarliq sehelerde hemkarlishishi kérekliki, biraq bu xil hemkarliq “Bir-birining yadroluq endishilirige hörmet qilish, xtilaplarni muwapiq bir terep qilish” ni asas qilishi kéreklikini éytqan.