Байдин билән ши җинпиңниң учришиши күчлүк диққәт қозғимақта

Американиң сан фирансиско шәһиридә ечилидиған “асия-тинч окян иқтисадий һәмкарлиқ мунбири” гә қатнишидиған хитай дөләт рәиси ши җинпиңниң йиғин җәрянида америка пирезиденти җов байдин билән айрим көрүшидиғанлиқи җәзмләшкәндин кейин, бу ахбарат саһәсиниң әң қизиқ темиси болуп қалди.

Хитайниң һөкүмәт таратқулири ши җинпиңниң 14-ноябир сәйшәнбә күни хитай компартийәси сиясий биюро даимий комитетиниң әзаси сәй чи вә ташқи ишлар министири ваң йиниң һәмраһлиқида америкаға қарап йолға чиққанлиқини хәвәр қилған. Ши җинпиң 15-ноябир (чаршәнбә күни) пирезидент байдин билән учришидиған болуп, бу икки рәһбәрниң бир йил бурун һиндонезийәниң бали арилидики учришишидин кейинки тунҗи учришиши болуп һесаблинидикән.

Хәвәрләрдин қариғанда, ши җинпиң америка зияритидин илгири америка-хитай мунасивәтлирини тәрәққий қилдурушниң әһмийитини көп қетим тәкитләп, америка билән мунасивәтләрни яхшилашни арзу қилидиғанлиқиниң сигналини бәргән. Болупму у икки дөләт мунасивитиниң “һәр икки тәрәп ортақ пайда алидиған” мунасивәт болуши лазимлиқини тәкитлигән.

Һалбуки йеқиндин буян бу һәқтә елан қилиниватқан мулаһизиләрдә ши җинпиңниң америка билән мунасивәтни оңшаш тиришчанлиқиниң сәмимий әмәслики тәһлил қилинмақта. Американиң сабиқ ташқи ишлар министири майк помпейониң мәслиһәтчиси, америка худсон институтиниң тәтқиқатчиси майлис йү (йү мавчүн) әпәнди “X” тә қилған сөзидә “хитай һәйитиниң бу нөвәт сан-фирансискодики башлиқлар учришишида илгири сүрмәкчи болуватқини ‛өзара һөрмәт‚ , ‛тинчлиқ ичидә биллә мәвҗут болуш‚ вә ‛һәр икки тәрәп утуқ қазиниш‚ асасидики үч пиринсип болуватиду. Әмма буниң һәқиқий мәниси болса ‛мениң бастурушлурумни вә хаталиқлиримни көрмәскә селип тәнқид қилмаңлар; өзүмниң башқуруш әндизиси билән дуняға һөкүмранлиқ қилмақчи болғинимда маңа қарши турмаңлар; хитай икки қетим ғәлибә қилиду, америка болса икки қетим уттуриду‚ дегәндин ибарәт” дәп тәһлил қилған.

Ақ сарай баянатчилириниң билдүрүшичә, пирезидент байденниң ши җинпиң билән учришишидики асаслиқ сөһбәт темиси исраилийә-хамас тоқунушиниң район характерлик тоқунушқа айлинишиниң алдини елиш, тәйвән мәсилиси, кишилик һоқуқ, җәнубий деңиз, шималий корейә қатарлиқ мәсилиләрни өз ичигә алидикән.