Blinkén: “Xongkong we shinjang xitayning ichkiy ishi emes”

Amérika tashqiy ishlar ministiri antoni blinkén 2-may amérkadiki CBS téléwiziye qanilining “60 Minut” namliq programmisining ziyaritini qobul qilip, xongkong we shinjang mesililirining xitayning ichkiy ishi emeslikini bildürgen. Blinkénning éytishiche, xitay baydén hökümiti duch kelgen eng chong tashqiy siyaset riqabetchisi bolup, u qanun tüzüm asasidiki xelq'ara tertipke tehdit salmaqta iken.

Blinkén mundaq digen: “Bu tertipke xris qilghan yaki uninggha buzghunchiliq qilmaqchi bolghan herqandaq bir döletni körginimizde, biz bu toghrisida bir ish qilimiz. Biz ornimizdin des turup bu sistémini qoghdaymiz.”

Blinkén muxbirning bu yil 3-ayda alyaskada xitayning yuqiri derijilik diplomati yang jyéchi bilen körüshkende, yang jyéchining amérikani xitayning ichkiy ishlirigha arilishish bilen eyibligenliki, shuningdek amérikaning ichidiki ishlarni soraqqa tartqanliqi heqqidiki su'aligha jawap bérip, “Shinjang” ning xitayning ichkiy ishi emeslikini éytqan.

Blinkén mundaq dégen: “Emeliyette, yaq, bular uning (ichkiy ishliri) emes. Xitay xelq'ara uniwérsal kishilik hoquq ehdinamisigha imza qoyup kishilik hoquq toghrisida jiddiy wedilerni bergen. U ‍özining bu wedilirige xilapliq qilmaqta,” dégen.

U xitayning Uyghurlargha tutqan mu'amilisining “Irqiy qirghinchiliq” ‍ikenlikini tekitlep: “Biz Uyghurlarning tughulush nisbitini azaytish üchün ularning tughmas qilin'ghanliqini körduq… biz yene ularning méngisining yuyulghanliqi, medeniyiti we örp-adetlirining ret qilin'ghanliqi, ularning peqetla Uyghur bolghanliqi üchün basturush heriketlirige nishan bolghanliqini körduq,” dégen.