Dalay lamaning mongghuliye ziyariti xitayning qoshna döletlerge qaratqan diplomatiyesining ich yüzini ashkara qilghan
2016.12.05
Tibetlerning rohaniy dahiysi dalay lamaning yéqinda mongghuliyege qilghan ziyariti alliqachan axirlashqan bolsimu, emma bu weqening mongghuliye we xitay munasiwetlirige tashlighan qara sayisi hélihem ghulghula qozghimaqta.
Dalay lamaning mongghuliye ziyaritidin bir kün burun béyjing da'iriliri mongghuliye hökümitige nota tapshurup, “Junggogha qarshi bir bölgünchining mongghuliyede ziyarette bolushini qet'iy bikar qilish” ni telep qilghan.
Halbuki, dalay lamaning ilgiriki 9 qétimliq mongghuliye ziyaritige oxshashla ulanbator bu qétimmu xitayning bu yolsiz telipige étibar qilmighan.
Dalay lama 3 milyon ahalige ige mongghuliyede qizghin qarshi élin'ghan. Tibet buddizmining mongghuliyediki nechche on minglighan muritliri ulanbatorgha topliship, dalay lamani tawap qilghan. Dalay lama ulanbatordiki xitayning iqtisadiy yardimi bilen sélin'ghan chong butxanida buddizm muritlirini qobul qilghan. U bu yerde muxbirlarning so'allirigha jawab bérip, “Xitay terep méning mongghuliye ziyaritimge tosqunluq qildi,” dégen.
Dalay lama ulanbatordiki mezkur butxanida yene mongghuliyening kéyinki nöwetlik diniy dahiysi jébsundamba xutuqtuning dunyagha kelgenlikini, uning dalay lama we benchen lamadin qalsila tibet buddizmining 3-nomurluq dahiysi hésablidighanliqini élan qilghan.
Dalay lamaning mongghuliyediki pa'aliyetliri xitayning qattiq ghezipini qozghighan. 23-Noyabir küni béyjing da'iriliri xitay-monggholiye ikki dölet bashliqliri uchrishishini muddetsiz keynige süridighanliqini, buningdin kéyin ulanbatorning xitaydin élishni ümid qiliwatqan barliq iqtisadiy yardem we qerz pullardin mehrum qilinidighanliqini bildürgen.