Xitay sékrétar chén chüen'go Uyghur élide dinni xitaychilashturushni kücheytishni tekitligen

Uyghur aptonom rayonining partkom sékrétari chén chüen'go Uyghur élide diniy xizmetlerni bashqurushni kücheytip, dinni xitaychilashturush pilanida ching turushni tekitligen.

Xitayning tengritagh tori tarqatqan xewerge qarighanda, Uyghur aptonom rayon da'iriliri 31-mart küni Uyghur élidiki atalmish “Wetenperwer dini zatlar” söhbet yighini uyushturghan bolup, söhbetke qatnashqan chén chüen'go “Shinjangda menggülük eminlikni berpa qilip, junggo chüshining emelge éshishigha kapaletlik qilish üchün partiyining diniy ishlar siyasitini qattiq emeliyleshtürüshni, dini pa'aliyetler we dini xizmetlerge qaritilghan bashqurushni kücheytish” ni tekitligen. U shundaqla sözide “Dinni xitaychilashturush pilanini izchil omumlashturup, dinni sotsiyalistik idiyege maslashturush” ni tekitligen. 

Kishilik hoquq organlirining qarishiche, xitay hökümiti Uyghurlarning namaz oqush, roza tutush, diniy kitablarni saqlash, saqal qoyush, yaghliq chigish qatarliq normal diniy pa'aliyetlernimu “Diniy ashqunluq” qatarida hésablap jazalimaqtiken. Yuqiridikiler Uyghur élidiki kishilerning lagérgha solinishining asasliq sewebi bolup qalghan idi. 

Melum bolushiche, mezkur “Wetenperwer dini zatlar söhbet yighini” gha Uyghur aptonom rayonining rehberliridin shöhret zakir, li péngshin we yéngidin Uyghur aptonom rayonluq siyasiy-qanun komitétining sékrétari ju xeylunning wezipisini ötküzüwalghan wang jünjéng qatarliqlar toluq qatnashqan. Chet'ellerdiki Uyghur közetküchiler buni xitay hökümitining Uyghur élide nöwette “Térrorluq” we “Radikalliq” bilen küresh qilish dégen nam astida Uyghurlarning milliy we dini kimlikini yoq qilishqa urunushtin ibaret siyasitini dawamliq chingitidighanliqining ipadisi, dep qarimaqta.

Bu yil 1-ayda xitayning “Yer shari waqti géziti” bir parche xewer élan qilip, xitay hökümet da'irilirining xitaydiki sekkiz islam jem'iyitining wekilliri bilen körüshüp ular bilen “Islamni sotsiyalizmgha maslashturush we dinning xitaylashturulushida élinidighan tedbirler” heqqide pikir birlikige kelgenlikini bildürgen. Biraq uning tepsilati élan qilinmighan idi.