Xitay terep dolqun eysaning b d t kishilik hoquq kéngishidiki sözini késiwételmidi

Dunya Uyghur qurultiyning re'isi dolqun eysa 23-mart küni birleshken döletler teshkilatining kishilik hoquq kéngishide Uyghurlarning hazirqi weziyiti heqqide söz qilghan. Yighin meydanidiki xitay wekilliri uning sözini késishke urun'ghan bolsimu, emma muweppeq bolalmighan.

Dolqun eysa b d t kishilik hoquq kéngishining 52 –nöwetlik yighinida xitay hökümitining Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq we insaniyetke qarshi jinayet yürgüzüwatqanliqini eyibligen. U yene buninggha a'it sipatlarning b d t ning alaqidar tarmaqliri teripidin teyyarlan'ghan doklatlardimu tilgha élin'ghanliqini eskertip ötken.  

Dolqun eysa sözide yene b d t kishilik hoquq kéngishi yighinida Uyghur mesilisini mexsus muzakire qilish heqqide sunulghan teklip layihesini ret qilghan döletlernimu tenqid qilghan. U xitay hökümitining Uyghur élida yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliqi we insaniyetke qarshi jinayitini eyiblesh we tekshürüsh qararlirining élinishi lazimliqini bildürgen.

Yighin meydanidiki xitay wekilliri dolqun eysaning sözini késp, uning “Hökümetsiz organning wekili emes, belki xitaygha qarshi bölgünchi unsur” ikenlikini jar sélip, yighin re'isidin uning söz hoquqini éliwétishni telep qilghan. Ularning bu chaqiriqi yighindiki amérika wekilining qarshiliqigha uchrighan. Amérika wekili, dolqun eysaning sözining késilmesliki we dawamliq sözlishi kéreklikini bildürgen. Yighinidiki éritériye wekili xitayning telipini qollap söz qilghan.

Emma axirida b d t kishilik hoquq kéngishining re'isi, bash elchi waslaw balék (Václav Bálek) dolqun eysaning sözini dawamlashturushigha ruxset bergen.

B d t kishilik hoquq kéngishining yighinida yene dunya Uyghur qurultiyining programma maslashturghuchisi zumret'ay erkinmu söz qilip, Uyghurlar duch kéliwatqan mesililerni otturigha qoyghan.