Tetqiqatchilar en'gliye hökümitining Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilishtin bash tartiwatqanliqini qattiq tenqidlidi

2021-Yili en'gliyede échilghan “Uyghur sot kollégiyesi”ge qatnashqan mutexessisler we tetqiqatchilar en'gliyening “Muhapizetchi” gézitide mexsus maqale élan qilip, en'gliye hökümitining Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilishtin bash tartiwatqanliqini qattiq tenqid qilghan.

Ular maqaliside, 2021-yilidiki “Uyghur sot kollégiyesi”de guwahliq bergen nurghunlighan jasaretlik shexslerning xitayning Uyghur élide yürgüzgen mejburiy tughmas qilish, xalighanche tutqun qilish we wehshiylerche qiynash qatarliq wehshiy siyasetliri heqqidiki delil-ispatlirining intayin muhim rol oynighanliqini؛ mezkur sot kollégiyesining mana mushu delil-ispatlar asasida xitay hökümitining Uyghur élide yürgüzgen basturush siyasetlirini “Irqiy qirghinchiliq” we “Insaniyetke qarshi jinayet” dep jezmleshtürgenlikini؛ shundaqla mezkur sot kollégiyesi chiqarghan bu hökümning dunyadiki démokratik döletlerning xitay toghrisidiki siyasetlirige melum derijide tesir körsetkenlikini bildürgen.

Doktor gilliyan xug, doktor sharlot burk, doktor juliya nélki we juliya granwil qatarliqlardin terkib tapqan tetqiqatchilar mezkur birleshme maqaliside en'gliye parlamént ezasi si'obayin makdonagning 2023-yili parlaméntta qilghan sözini neqil keltürüp, “Uyghur irqiy qirghinchiliqigha da'ir tarixiy mes'uliyettin héchkim qéchip qutulalmaydu, chünki bu qétim héchkim ‛bizning buningdin xewirimiz yoqken‚ déyelmeydu” dep yazghan.

En'gliye tashqi ishlar weziri dawid lami 28-öktebir küni en'gliye parlaméntida doklat bergende, u Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilish wedisige emel qilidighan – qilmaydighanliqi heqqidiki küchlük so'algha duch kelgen idi. Halbuki, u bu so'algha “Men shinjangda yüz bériwatqan kishilik hoquq depsendichilikliridin qattiq qayghuruwatimen. Biraq irqiy qirghinchiliqni hökümetler emes, belki xelq'ara jinayi ishlar soti jezmleshtürüshi kérek” dep jawab bergen.