Уйғур районида зиярәттә болған германийәлик икки хитайшунасниң мақалиси германийәдә давамлиқ муназирә қозғимақта

Йеқинда уйғур районида зиярәттә болған германийәлик икки хитайшунас мутәхәссисиниң зиярәттин кейин “зурих вақти” гезитидә елан қилған мақалиси германийәдә давамлиқ муназирә қилинмақта. Томас һеберер вә һелвиг шмид глинзер исимлик бу икки хитайшунас мутәхәссиси хитай иҗтимаий пәнләр академийәсиниң тәклипигә бинаән уйғур районида зиярәттә болғандин кейин “зурих вақти” гезитидә мақалә елан қилип, 2017-йилдин 2020-йилғичә болған арилиқниң “шинҗаңдики бир өткүнчи дәвр” икәнлики, нөвәттә уйғур райони вәзийитиниң “нормаллашқанлиқи”, явропа иттипақиниң райондики хитай әмәлдарлириға йүргүзгән ембаргони бикар қилишниң вақти кәлгәнликини илгири сүргән. Лекин “германийә долқунлири” радийоси 25-сентәбир бәргән хәвиридә, бу икки хитайшунасниң мақалиси германийәдә давамлиқ муназирә қозғаватқанлиқини билдүргән.

 Хәвәрдә қәйт қилишичә, “җәнубий германийә” гезитиниң мухбири кай стиритматер (Kai Strittmatter   )  24-сентәбир күни мақалә елан қилип, томас һеберер вә һелвиг шмид глинзерни қаттиқ тәнқид қилған. Кай стиритматер, бу икки хитайшунасниң вәзийәткә қарита һечқандақ гуман яки анализ елип бармайла хитай һөкүмитиниң қаришини ишлитип, шинҗаң вәзийитини “ниспийләштүргәнлики” ни, уларниң  “кәспий пиринсипсизлиқи ” вә “хиҗаләт қиларлиқ дәриҗидики саддилиқи” дәп  әйиблигән. “җәнубий германийә” гезити йәнә австралийәлик хитайшунас гереми бармениң бу һәқтики мақалисини нәқил кәлтүрүп, “алақә қанилини очуқ тутуш” намидики бу хил зиярәтләрниң “әмәлийәттә илмий тәтқиқат сәмимийитигә бузғунчилиқ қилидиғанлиқи” ни көрсәткән. Хәвәрдә қәйт қилинишичә, германийә вүрсбург  университетиниң хитайшунас пирофессори бйорен алперман ( Bjorn Alpermann )“ хитай мунбири” торида елан қилған мақалисидә, бу вәқәниң германийәдики хитайшунаслиқ илмий оқутушиға қаттиқ тәсир қилғанлиқини билдүргән. Бйорен алперманниң ейтишичә, хитайға берип нәқ мәйдан тәкшүрүши елип беришниң  зөрүрлүкини көздә тутқанда, хитайни тәтқиқ қилғучи мутләқ көп қисим тәтқиқатчилар буниң үчүн тәләп қилинған мурәссәни әстайидил ойлишиши керәк икән.