Ilshat hesen: hindistan hökümiti Uyghurlarni qollishi kérek
2016.04.28
Hindistandin chiqidighan “Dékkan xewerliri” gézitining xewirige qarighanda, hindistanning daramsala shehiride démokratiye mezmunidiki xelq'araliq yighin'gha qatnishiwatqan amérika Uyghur birleshmisining re'isi ilshat hesen hindistan hökümitige chaqiriq qilip, Uyghurlarning xitay zulumigha qarshi küreshlirini qollashni, shundaqla Uyghurlarni “Térrorchi” dep qarashni toxtitishni telep qilghan.
Ilshat hesen 28-aprél bashlan'ghan “Xitaydiki oxshimighan milletler we diniy guruhlarning öz-ara di'alogi” namliq xelq'ara yighin'gha qatnashmaqta idi.
U, “Dékkan xewerliri” gézitining muxbiri bilen bolghan söhbette hindistan hökümitining Uyghurlar bilen öz-ara chüshinish hasil qilishi lazimliqini, shundaqla hindistan hökümitining kelgüsi bixeterlik mesililiri üchün Uyghurlarni qollishi lazimliqini bildürgen.
U yene “Uyghurlar musulman bolghan bilen ularning radikal islam bilen héchqandaq alaqisi yoqluqini, térrorluq bilen téximu chétishliqi yoqluqini, eksiche Uyghurlarning tinchliqperwer we özige xas milliy medeniyetke ige bir qedimiy millet” ikenlikini tekitligen.
Xewerde körsitishiche, muxbir bilen bolghan söhbette ilshat yene “Öz ana wetinining ‛shinjang‚ emes belki ‛sherqiy türkistan‚ dep atilishi lazimliqini tekitligen” we hindistanning bir démokratik memliket bolush süpiti bilen xitay kommunistlirigha bash egmesliki lazimliqini tilgha alghan.
Hindistandiki eng chong gézitlerdin biri bolghan “Kündilik shikar” gézitining xewirige qarighanda, hindistan hökümiti hazir daramsala shehiride ötküzülüwatqan “Xitaydiki oxshimighan milletler we diniy guruhlarning öz-ara di'alogi” namliq yighinning teshkilligüchilirige “Yighin heqqide bek chong daghdugha qozghimasliq, shundaqla yighin jeryanida xitayning chishigha tégidighan témilardin yiraq turush” heqqide nesihet qilghan.
Esli mezkur yighin'gha dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitéti mudiri dolqun eysamu qatnashmaqchi idi, biraq hindistan ichki ishlar ministirliqi 23- aprél uning wizisini etkes qilip ghulghula qozghighan idi.