Chéxiye parlaménti xitayning Uyghur adem ichki ezaliri etkeschilikige qarshi tedbir élishqa chaqirdi

Amérikiliq kishilik hoquq pa'aliyetchisi étan gutman chéxiye parlaméntida doklat bérip, chéxiye parlaméntini xitayning Uyghur adem ichki ezaliri etkeschilikige qarshi derhal tedbir élishqa chaqirghan.

U bu chaqiriqni 8‏-iyul chéxiye parlaménti kéngesh palatasida bergen xitayning adem ichki ezalirini mejburiy köchürüsh ehwali heqqidiki doklatida otturigha qoyghan.

Étan gutmanning ilgiri sürüshiche, xitay her yili 7000 kishining ichki eza i'ane qilidighanliqini bildürsimu, lékin xitayda her yili 100 ming ademning ichki ezasi köchürülidighan bolup, xitay hökümiti buning kélish menbesini chüshendürüp bérelmeydiken.

U xitayda burun falun'gongchilar mejburiy adem ichki ezasi kechürüshning asasliq menbesi bolghan bolsa, mana emdi kompartiye da'irilirining Uyghurlargha yüzlen'genlikini bildürgen. Uning qeyt qilishiche, Uyghurlarning d n a uchurlirining toplinishi, terbiyelesh lagérlirining qurulushi we jeset köydürüsh zawutlirining qurulushi buning béshariti iken.

Étan gutman, ötken yili 17 milyon Uyghurgha d n a we qan tekshürüshi élip bérilghanliqi, xoten we bashqa jaylarda 500 mingdin bir milyon'ghiche Uyghurning "Terbiyelesh lagérliri" gha solan'ghanliqi, Uyghur rayonida yene 9 jeset köydürüsh zawuti qurulghanliqi, ürümchi etrapidiki bir jeset köydürüsh zawutigha 50 neper amanliq xadimi qobul qilin'ghanliqini eskertip, "Bu bir kishilik hoquq apiti, pakitlardin héchqandaq shübhe yoq. Bu ishlar bizning köz aldimizda yüz bériwatidu" dégen.

U chéxiye parlamént ezalirini buninggha qarshi derhal tedbir élishqa chaqirip mundaq dégen: "Men silerning qandaq qilishinglar kéreklikini éytip bérelmeymen. Magnitiskiy qanunini ishqa sélip, ichki eza köchüridighan xitay doxturlirini cheklemsiler, qarar maqullamsiler yaki bayanat élan qilamsiler, ishqilip xudaning heqqige bir ish qilinglar".

Chéxiye parlaméntidiki doklat bérish yighini yawropa ittipaqi-xitay kishilik hoquq di'alogi ötküzülüwatqan mezgilde chaqirilghan. Roytérs agéntliqining xewer qilishiche, yawropa ittipaqi kishilik hoquq di'alog ömiki seyshenbe küni axbarat wasitilirige di'alog heqqide melumat bérip, di'alogida Uyghur mesilisining otturigha qoyulghanliqini bildürgen.

Buni bésish arqiliq, pikringizni yézing

• Print
• Hembehr
• Ewetish

Barliq pikir - bayanlarni körüsh.

• Bügünki anglitish
• Ilgiriki anglitishlar