Ма шиңрүй “идийә вә мәдәнийәт тәшвиқат хизмити йиғини” да чәтәлләргә қаратқан тәшвиқатни күчәйтишни тәкитлигән

Хитай даирилири уйғур елида аталмиш “җуңхуа миллити ортақ гәвдиси еңи” ни омумлаштуруш вә чәтәлләргә қаритилған тәшвиқат һәрикитини йәниму күчәйтишни тәкитлигән. Уйғур аптоном районлуқ парткомниң секретари ма шиңрүй 25-декабир күни үрүмчидә “идийә вә мәдәнийәт тәшвиқат хизмити йиғини” чақирип, йеңи йилда уйғур елидики идийә-тәшвиқат, мәдәнийәт хизмәтлирини пухта илгири сүрүш һәққидә көрсәтмә бәргән.

Хәвәрдә дейилишичә, ма шиңрүй чәт әлләргә қаритиливатқан тәшвиқат һәрикәтлирини күчәйтиш һәққидә мәхсус тохтилип, “шинҗаңға мунасивәтлик ташқий тәшвиқат вә җамаәт пикири күришидә тәшәббускарлиқ билән иш көрүш керәк. Тема орунлаштурушини күчәйтип, сөз тәшәббускарлиқини қолда тутуп, алақә йоллирини кеңәйтиш керәк” дегәнләрни тәкитлигән.

Хитай һөкүмити 2017-йили уйғур елида кәң көләмлик тутқун вә қамални йолға қоюп милйонларчә кишини лагерларға қамиған. Униң районда йолға қойған вәһшийликлирини америка һөкүмити вә канада, голландийә, фирансийә қатарлиқ дөләтләр парламентлири “ирқий қирғинчилиқ” дәп көрсәткән иди. Бирақ, йеқинқи йилларда хитай даирилири чәт әлләрдә өзини ақлашни мәқсәт қилған тәшвиқат һәрикәтлирини көрүнәрлик күчәйтип, буниңға һәр хил амал-чариләрни қоллиниватқанлиқи мәлум. Уларниң чәт әлдикиләрни районға тәклип қилип апириш вә райондики бир қисим уйғурларниң чәт әлләргә чиқишиға рухсәт қилиш, мана мушу усулларниң биридур.

Дәрвәқә, ма шиңрүй йиғиндики сөзидә “тәклип қилиш” вә “сиртқа чиқиш” дәп нам берилгән бу сиясәтни ишәнч билән йолға қоюшни тәкитләп “районға ‛тәклип қилиш‚ вә ‛сиртқа чиқириш‚ ни техиму көләмләштүрүп иҗтимаий муқимлиқ, узун муддәтлик тинчлиқ вә тәртип үчүн яхши ташқий муһит яритишимиз лазим” дегән.

Чәт әлләрдики уйғур тәшкилатлири вә көзәткүчиләр, хитай һөкүмитиниң бундақ пиланлиқ, мәқсәтлик “ечиветиш” вә тәшвиқат һәрикәтлириниң уйғурларға һелиһәм давам қиливатқан қирғинчилиқни йошуруш, хәлқара җамаәтниң көзини бояш ролини ойнишидин әндишә қилмақта.