Sam brownbek: “Musulman ellirining Uyghurlar weziyitige awaz chiqarmighanliqidin qattiq ümidsizlendim”

Amérikaning xelq'ara diniy erkinlik alahide elchisi sam brownbek 10-iyun küni katolik xewer agéntliqigha qilghan sözide xitay hökümitining Uyghur musulmanlirigha yürgüzüwatqan qattiq zulumlirigha qarita islam ellirining küchlük awaz chiqirishi kéreklikini bildürgen idi.

Sam brownbek sözide xitayning Uyghur diyaridiki éghir basturushini eyibligen birdin-bir musulman döliti-türkiyeni tilgha élip turup, “Türkiye we bezi gherb elliri bu mesilige küchlük inkas bildürüp keldi,” dégen.

Sam brownbek sözide yene bezi islam elliri eger Uyghurlar mesilisige inkas bildürgende öz döliti ichidiki kishilik hoquq setchilikliriningmu chuwulup chiqip tashqi dunyagha ashkarilinip kétishidin qorquwatqanliqini tilgha alghan. U mundaq dégen: “Bezi musulman döletlirining nöwette qiliwatqini ‛biz bashqilarning bizni eyiblishini xalimaymiz, shunga bizmu bashqilarni tenqid qilish istikide bolmaymiz‚ dégendin bashqa nerse emes.”

Se'udi erebistan padishahining weli'ehdi muhemmed bin salman ötkende xitayni ziyaret qilghanda xitay hökümitining atalmish “Térrorluq we esebiylikke qarshi kürishi” ni qollaydighanliqini bildürgen idi. Sam brownbek bu heqtimu söz qilip, “Eger xitay Uyghurlar üstidin élip bériwatqan bu herikitini toxtatmisa, bu xil sistéma xitay dölitining bashqa jaylirighimu kéngiyidu hemde dunyadiki bashqa mustebit tüzümidiki döletler üchünmu bir ülge bolup béridu,” dégen.

10-Iyun küni sam brownbek “Muhapizetchi” gézitining ziyaritini qobul qilip, yuqiriqi mesilini nuqtiliq tilgha alghan hemde mundaq dégen: “Men musulman ellirining Uyghurlar mesilisige hazirgha qeder sükütte turghanliqidin qattiq ümidsizlendim. Xitay bu döletlerge izchil tehdit sélip keldi, buni men obdan bilimen, biraq ular xitayning bu zorawanliqlirigha yol qoysa bolmaydu, bolmisa xitayda téximu köp basturush herikitining otturigha chiqishigha sewebchi bolup qalidu.”

Yéqinqi bir qanche aydin buyan amérika diplomatliri diqqet-étibarini köprek xitayning Uyghurlargha qarita élip bériwatqan kishilik hoquq depsendichilikige qaritip kelmekte.