Ürümchi bilen istanbul arisida hawa yük tiransport liniyesi yolgha qoyulghan
2025.01.10
Xitay hökümiti Uyghur éli bilen chet eller arisidiki hawa yük tiransport liniyelirini köpeytip, Uyghur mejburiy emgek mehsulatlirining éksportini téximu kéngeytish bilen eyibliniwatqan bir peytte, ürümchi bilen istanbul arisida yéngi hawa yük tiransport liniyesi échilghan.
“Xitay xewerliri” torining bildürüshiche, ürümchi bilen istanbul arisida échilghan yéngi hawa yük tiransport liniyeside 9-yanwardin bashlap qatnash bashlan'ghan. Xewerde, türkiyening istanbul shehirini baza qilghan MNG namliq yük we yoluchilar hawa yoli shirkitining bir yük ayropilanining 9-yanwar küni 55 tonna yükni bésip, ürümchi diwopo xelq'ara ayrodurumdin istanbulgha qarap yolgha chiqqanliqi bildürülmekte. “Xitay xewerliri” ning qeyt qilishiche, yéngi échilghan mezkur hawa yük tiransport liniyeside heptisige 4 qétim yük ayropilani qatnaydiken.
Ürümchi bilen istanbul arisidiki hawa yük tiransport yolining xelq'arada xitayning Uyghur mejburiy mehsulatlirini cheklesh chuqanliri dawamlishiwatqan, bolupmu xitayning bu xil mehsulatlarni hawa yük tiransport yoli arqiliq chet elge éksport qilishini cheklesh telep qiliniwatqan bir peytte échilishi, diqqet qozghimaqta.
Uyghurlar mesilisi türkiye bilen xitay arisidiki diplomatik munasiwetlerde izchil ixtilap yaritip kéliwatqan bir mesilidek körünsimu, emma ikki döletning munasiwiti xitayning 2017-yilidin béri Uyghurlargha yürgüzgen basturushliri bezi gherb hökümetliri we parlaméntliri teripidin “Irqiy qirghinchiliq” dep békitilginige qarimay izchil tereqqiy qilip mangghan. Melum bolushiche, ikki terepning 2024-yilliq soda sommisi 28 milyard 600 milyon dollar etrapida bolup, bu sodida xitay mutleq aktip balansni igiligen. Xewerlerde, xitayning türkiyege qilghan éksportining éléktironluq eswablar, mashina we toqumichiliq buyumlirini asas qilghanliqi qeyt qilinmaqta.
Halbuki, chet el tetqiqat orunlirining doklatlirida, bu sahelerning Uyghur mejburiy emgiki merkezleshken saheler ikenlikini bildürülmekte. Melum bolushiche, nöwette ürümchi diwopo xelq'ara ayrodurumidin 16 xelq'ara hawa yük tiransport liniyesi échilghan bolup, bu liniyelerde ottura asiya, gherbiy asiya we yawropagha mal toshulmaqta iken.