Kanada hökümitining Uyghur mejburiy emgek mesilisidiki tedbirsizliki eyibleshke uchrighan

Muxbirimiz irade
2022.07.07

Kanada bash ministiri jastin trudoning xitayning Uyghurlargha qaratqan mejburiy emgek siyasitige qarshi tedbir qollanmasliqi tenqidke uchrighan. 

Kanadada chiqidighan “Döletlik pochta” (National Post) gézitide térri glawin teripidin élan qilin'ghan “Kanadaning xitaydin qul emgiki bedilige ishlepchiqirilghan mallarni import qilishni toxtatmighanliqi bir nomus” mawzuluq maqalide körsitilishiche, kanada bash ministiri jastin trudu xitaydiki mejburiy emgek mesiliside hazirghiche héchqandaq heriket qollanmighan. Uning hetta aldinqi ayda kanadada ziyarette bolghan tonulghan kishilik hoquq pa'aliyetchisi we sabiq waskitbol mahiri enes kanter firidomning bash ministirliqqa mejburiy emgek mesiliside ewetken mektubini körgen yaki körmigenlikimu éniq emes iken. 

Maqalide körsitilishiche, bash ministirliq ishxanisi, bash ministir trudoning bu xetni körgen – körmigenliki heqqidiki so'algha jawab bermigen. Ular, xitayning Uyghurlargha yürgüziwatqan zulumlirini “Irqiy qirghinchiliq” dep étirap qilishi heqqidiki so'allardin özini qachurup, uning ornigha “Irqiy qirghinchiliq” ni eybleshke köngül bölidighanliqini éytish bilenla kupayilen'gen. 

Xewerde éytilishiche, enes kanter firidom kanada bash ministiri trudogha yazghan muraji'etnamiside hökümetni resmiyetni addiylashturup, Uyghur élida ishlepchiqirilghan herqandaq mehsulatni chekleshke dewet qilghan iken. Bu gerche kanada kéngesh palata ezasi lé'o xosakos otturigha qoyghan qanun layihesiningmu merkizi noqtisi bolsimu, biraq bu qanun layihesi kéngesh palatasida ikkinchi qétim qarap chiqishta asasliq trudo teripidin teyinlen'gen yuqiri palata ezaliri teripidin tonglitip qoyulghan iken.

Maqalida mundaq déyilgen: “Amérika 2020-yili 10-aydin 2021-yili 9-ayghiche bolghan ariliqta mejburiy emgek arqiliq ishlepchiqirilghan 1400 din artuq import mehsulatini tosup qaldi. Awstiraliye, yéngi zélandiye we en'giliye yéngi qanunlarni maqullap, shinjangdiki mejburiy emgek lagérlirini taqashni meqset qilghan yéngi belgilimilerni chiqardi, peqet kanadala héchqandaq heriket qilmidi.” 

Maqalide körsitilishiche, kanada kéngesh palata ezasi xosakos bu ehwalni tenqidlep: “Kanada xitaygha ishikini keng échip siyaset yürgüzüwatqan gherbtiki birdin-bir dölet bolup qaldi. Trudo hökümiti béyjingni qistaydighan her qandaq herikettin özini tartip kelmekte. Dunyada kanadadin bashqa xitaygha ottura qatlamning bazarlirini échip bériwatqan we kishilik hoquq depsendichiliklirige shérik boluwatqan birmu démokratik dölet yoq. Bu tolimu nomussizliqtur,” dégen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.