Kanada hökümitimu béyjing olimpik musabiqisini bayqut qilishni oylashmaqta

2022-Yili xitay hökümiti sahibxanliq qilish aldida turuwatqan béyjing qishliq olimpik musabiqisini bayqut qilish mesilisi yéqinqi mezgillerde Uyghurlar mesilisi tüpeylidin köp qisim döletler jiddiy muzakire qiliwatqan ishlardin bolup qalghan idi. Bu heqtiki chuqanlar yéqindin buyan kanada bilen xitay otturisidiki jiddiylishwatqan diplomatik alaqide yéngiwashtin eng muhim mesililerdin bolup qalmaqta.

Kanadadiki “Dunya xewerliri” gézitining 11-awghusttiki xewiride éytilishiche, kanada konsérwatiplar partiyesining re'isi érin otul bu heqte mexsus söz qilip: “Kanada hökümiti béyjing olimpik musabiqisini toluq bayqut qilishi lazim. Chünki bu hazir bek chong bir xeterdin signal bermekte,” dégen. Uning bu sözi xitay sot mehkimiside zeher etkeschiliki bilen eyibliniwatqan kanada puqrasi robért shéllénbérg heqqidiki 15 yilliq qamaq jazasining 10-awghust küni ushtumtutla ölüm jazasigha özgertilishidin kéyin herqaysi axbaratlardin keng yer aldi. Nöwette bir qisim axbarat wastiliri xitay hökümi'itning kanada puqrasigha ölüm jazasi bérishini “Xu'awéy guruhining kattiwashliridin méng wenjuning kanadada qolgha élinishigha qayturulghan öch élish herkiti” dep xewer qilmaqta iken.

Xewerde éytilishiche, kanadadiki herqaysi öktichi guruhlar we kishilik hoquq teshkilatliri 2021-yilining béshidin tartipla xitay hökümitining Uyghurlar we tibetlerge qarshi yürgüziwatqan basturush siyasetlirini eyibligen hemde “Bundaq hökümetning olimpik rohigha xilap halda olimpik musabiqisigha sahibxanliq qilish salahiyiti bolmaydu” dep körsetken iken. Kanadadiki konsérwatiplar partiyesining re'isi érin otul bolsa shu waqitlardila özining bu chaqiriqni qizghin hémaye qilidighanliqini bildürgen iken. U bu qétim xitay hökümitining kanada puqrasigha ölüm jazasi bergenlikini keskin eyiblep: “Xitay siyasiy munasiwetni bahane qilip, bir chet el puqrasigha ölüm jazasi berdi. Buni biz hergizmu qobul qilalmaymiz. Shundaqla hökümitimizni bu musabiqini toluq bayqut qilishqa chaqirimiz” dégen.