Xitay hökümitining “Kungzi sariyi” teshwiqati Uyghur ösmürlirige tézdin kéngeymekte

Muxbirimiz eziz
2021.11.30

Xitay hökümiti bashqurushidiki “Tengritagh” torining yéqinqi xewiride uchturpan nahiyeside qurulghan “Kongzi sariyi” ni ékskursiye qilghan nahiyelik 1-ottura mektep Uyghur oqughuchilirining kong zi idiyesidin qanchilik zoqlan'ghanliqi, shundaqla kongzichiliq asasidiki jungxu'a medeniyitige qanchilik meptun bolghanliqi alahide gewdilendürülgen.

Melum bolushiche, Uyghur nopusi mutleq üstünlükni igiligen bir rayonda ular bilen héchqandaq alaqisi yoq kongzichiliq idiyesini teshwiq qilidighan körgezme sariyi échish hadisisi yéqinqi mezgillerde bir qisim mutexessisler “Medeniyet qirghinchiliqi” dep atawatqan Uyghur medeniyitige xas amillarning yoqitilishi hemde uning ornini “Jungxu'a kimlikini omumlashturush” namidiki xitay medeniyitining igilishini qaytidin esletmektiken. Xitay hökümiti tarqatqan uchurlardin melum bolushiche, uchturpandiki yerlik Uyghurlarning ching sulalisige qarshi kürishining simwoli bolghan “Yette qizlirim” heqqidiki hékayilerni Uyghurche derslik kitabqa kirgüzüshmu “Milliy öchmenlikni qutritish” dep xulasilen'gen hemde kitabning tüzgüchiliri mushu sewebtin éghir qamaqqa we ölümge höküm qilin'ghan idi. Emdilikte Uyghur oqughuchilargha ashkara halda kongzichiliq idiyesini singdürüshni “Wetenperwerlik terbiyesi” dep teshwiq qilishning özi xitay hökümitining assimilyatsiye herikitini qandaq dawam qilduriwatqanliqining janliq bir ispati, dep qaralmaqtiken.

Melum bolushiche, uchturpan nahiyesidiki Uyghur oqughuchilarni xitaylashturush herikitide öz xirajiti arqiliq “Dölet tili mektipi” achqan qurban niyaz aktip rol oynawatqan bolup, u mushu herikiti tüpeylidin köp qétim xitay hökümitining teqdirlishige érishkeniken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.