Kucha shehiridiki “Doppa kochisi” dimu “Uyghur” nami we Uyghurche yéziqlar yoq qilin'ghan

Xitay da'irilirining “Jungxu'a milletliri ortaq gewdisi” éngini küchep teshwiq qilishigha egiship, Uyghurlarning nami, kimliki yoqitilmaqta, shundaqla Uyghurlargha tewe medeniyet bayliqliri qandaqtur “Jungxu'a milletliri” ge tewe qilinip, “Uyghur” dégen namining ornigha “Az sanliq millet” dégen mewhum ibare qollinilmaqta.

Xitayche “Tengritagh tori”, “Shinjang géziti” tori 11-noyabir chiqarghan bir süretlik xewerde körsitilishiche, Uyghurlarning qedimiy sheherliridin biri bolghan kucha shehiri reste mehellisige jaylashqan doppa kochisi qayta özgertilip, sayahetchiler kochisi qilin'ghan؛ uzunluqi 200 métir kélidighan bu kochidiki dukanlarda Uyghurlarning tipik medeniyet buyumi bolghan doppa, shayi etles, hijir-koza we miskerlik buyumliri körgezme qilinidiken.

Süretlerdin qarighanda, bu kochidiki dukanlarning dérizilirige xitayche uslubtiki ramkilar ornitilghan we qizil sir bilen sirlan'ghan bolup, dukanlarning wiwiskisigha tamamen xitayche xetler yézilghan. Xewerde yene doppa “Az sanliq milletlerning bir xil bash kiyimi, u eng yéqin dostlargha sowgha süpitide teqdim qilinidu” dep tonushturulghan؛ kuchaning néni, mis buyumlar, sapal-héjirlar, her xil keshtilik doppilar “Xitaydiki köp menbelik medeniyetning yughurulmisi” dep teshwiq qilin'ghan. Mana bular, xitay hökümitining her qandaq chaghda we her qandaq jayda Uyghur kimlikini tilgha almasliq, shu arqiliq uni untuldurush gherizini körsitip bermekte.

Shiwétsiye uppsala uniwérsitéti türkologiye institutining tetqiqatchisi, doktor patrik xalzon radiyomizgha bergen ziyaritide, xitayning nöwette Uyghurlarning ghol medeniyet sheherlirini muzéiylashturulghan sayahet merkizi qiliwatqanliqini, qeshqer shehirining buninggha bir örnek ikenlikini bildürgenidi.