Shi jinping xitaydiki “Milletler xizmiti yighini” da “Milliy bölgünchilik we diniy radikalliqni tüp yiltizidin yoqitish” ni telep qilghan
2021.08.30
Xitay rehbiri shi jinping 27-we 28-awghust künliri xébéy ölkisining chéngdé shehiride ötküzülgen “Milletler xizmiti yighini” da, Uyghurlarni basturush we assimilatsiye qilishni téxmu kücheytidighanliqining signalini bergen.
Bu yighinda u “Milliy bölgünchilik we diniy radikalliqni tüp yiltizidin yoqitish” ni, “Milletler ishliridiki chong xewp-xeter we yoshurun xeterlerning qet'iy aldini élish” ni telep qilghan. Xitay hökümiti xelq'arada Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq qilish bilen eyibliniwatqan mezgilde, özining nöwettiki milletler siyasitide atalmish “Térorluq we diniy ashqunliqqa qarshi turush” ni kücheytidighanliqini telep qilishi diqqet qozghidi.
Xitay “Térorluq” we “Diniy ashqunluq” ni bahane qilip izchil türde Uyghurlarni basturup kelgen. Yéqinda xitay tashqiy ishlar ministiri wang yi amérikaning “Sherqiy türkistan islam herikiti” ni qaytidin “Térorluq teshkilatlar tizimliki” ge kirgüzüshini telep qilghan idi.
“Jenubiy xitay etigenlik pochtisi” gézitining ashkarlishiche, yighinda shi jinping mundaq dégen: “Biz idé'ologiye asasida ching turushimiz lazim. (Biz) milliy amillargha alaqidar idé'ologiyelik mesililerni aktip we puxta hel qilishimiz, milliy bölgünchilik, diniy ashqunliqning zeherlik idiyelirini yoqitishni dawamlashturushimiz kérek.”
Uning éytishiche, “Térorliqqa qarshi xelq'ara hemkarliq kücheytilip, köp qisim döletler, xelqara teshkilatlar, chet ellerdiki xitaylar we xitaydin kelgen az sanliq milletler bilen ish birliki élip bérish kérek,” iken. U yene diqqetni “Jongxu'a milliti éngini shekillendürüshke merkezkelshtürüsh” ni tekitlep, az sanliq millet ezalirini “Jongxu'a milliti menpe'etini 1-orun'gha qoyush” qa chaqirghan.