Natoning dölet bashliqliri yighinida xitayning  tehditkar düshmen ikenliki tekitlendi

7-Ayning 10-küni,  shimaliy atlantik  okyan ehdi teshkilati (NATO) ning dölet bashliqliri yighini ikkinchi künige qedem qoydi. Yighinda ukra'inagha yardem bérip, rusiyege taqabil turushtin bashqa yene xitay tehditige qarshi hindi-tinch okyan döletliri hemkarliqini kücheytish muhim téma bolghan.

“Amérika awazi” torining bu heqte bergen xewirige qarighanda, amérika dölet mejlisi ezaliri bu yighinda yawropadiki ittipaqdashliri bilen hemkarliqini téximu kücheytip, xitayning hindi-tinch okyan rayonigha séliwatqan tehditige taqabil turushni ümid qilmaqta iken. Amérika dölet mejlisining bir ezasi,  “Men üchinchi dunya urushi partlamdikin dep ensireymen, emma nato uni toxtitalaydu” dégen.

Amérika dölet mejlisi awam palatasi tashqi ishlar komitétining re'isi maykél mekkawul (Michael McCaul)  “Amérika awazi” ning ziyaritini qobul qilghanda éytqan sözide, natoning asasliq wezipisining düshmen küchlerge taqabil turush ikenlikini, bu düshmen küchning hazir xitay, rusiye, iran we shimaliy koréyedin teshkil tapqan <rezil küchler ittipaqi> ikenlikini bildürüp mundaq dégen: “Natoning ilgiriki asasliq diqqet nuqtisi sabiq sowét ittipaqi idi, hazir bolsa rusiye. Halbuki biz shi jinpingning putin bilen birlishiwélip, rusiyege yardem bériwatqanliqini hem tinch okyan döletlirige tehdit séliwatqanliqini bilimiz. Hazir putin, shi jinping, ayetulla, kim jung'én dégenler <rezil küchler guruhi> bolup shekillendi. Ular biz üchün asasliq tehdit”.

Natoning bash katipi jins stolténbérg(Jens Stoltenberg)  muxbirlargha bergen jawabida, “Ukra'ina urushi xitay, rusiye we shimaliy koréyening neqeder yéqin dost ikenlikini körsetti. Xitay rusiyening ukra'inagha qilghan tajawuzchiliq hujumigha yel bériwatqan asasliq dölet. Xitay nato bilen amérikaning ukra'ina urushida meghlup bolushini ümid qilidu. Eger putin ukra'ina urushida ghelibe qilsa,  putin bilen shi jinpingning xoriki téximu ösüp kétidu. Xuddi yaponiye bash weziri éytqandek, bügünki ukra'ina belkim kelgüside sherqiy asiya bolup qélishi mumkin” dégen.

Yaponiye bash weziri fumi'o kishida (Fumio Kishida)  2024-yil 4-ayda amérikada ziyarette bolghanda yuqiriqi sözni éytqan bolup, bu yil 6-ayda ötküzülgen “Ukra'ina tinchliq yighini” dimu uni tekitligen hemde yaponiyening shuni közde tutup, rusiye ukra'inagha hujum qilghandin bashlapla rusiyeni jazalap, ukra'inagha yardem bérishke bashlighanliqini bildürgenidi.