NATO Ниң хитабнамисидә хитай һөкүмити кәскин әйибләнди
2024.07.11
“шималий атлантик әһди тәшкилати” (NATO) қурулғанлиқиниң 75 йиллиқ хатирисидә чақирилған йиғинда һәрқайси әза дөләтләр нөвәттә дуч келиватқан мәсилиләр вә хирисларни әстайидил баһалап чиққан болуп, шу қатарда русийә вә хитай темилири йиғиндики мәркизий нуқтилардин болған. 10-Июл күни йиғин намидин омумий хитабнамә елан қилинған.
NATO Ниң тор бетидә елан қилинған баянатта, уларниң әза дөләтләр дуч келиватқан хирисларға ортақ қарши туруштәк баш пиринсипниң өзгәрмәйдиғанлиқи алаһидә тәкитлиниш билән биргә, русийә башлиған украинаға таҗавуз қилиш урушиниң явропадики тинчлиқ вә муқимлиқ үчүн әң зор тәһдит болуватқанлиқи әскәртилгән. Баянатта ениқ қилип, “русийә иттипақдашлиримизниң бихәтәрлики үчүн әң зор вә биваситә тәһдит болуп қалди” дәп көрситилгән.
Баянатта алаһидә орун алған йәнә бир нуқта шуки, хитайниң изчил түрдә васитилик рәвиштә NATO ниң бихәтәрлики үчүн хирис пәйда қиливатқанлиқи болған. Болупму хитай иҗра қиливатқан нөвәттики дипломатийә сиясити охшимиған шәкилләрдә явропаниң бихәтәрлики вә қиммәт қаришиға хирис қилишқа башлиған. Йәнә келип русийә билән хитай оттурисидики истратегийәлик һәмкарлиқ мунасивитиниң чоңқурлап меңиши, өз нөвитидә қанун арқилиқ идарә қилинип келиватқан дуня тәртипи үчүн зор әндишиләрни пәйда қилған.
10-Июлда NATO ашкара һалда хитай һөкүмитиниң русийәни һәрбий әшялар билән тәмин етишини “уруш машинисиниң һәрикәтлинишигә биваситә ярдәм бәргәнлик” дәп атиған. Мәлум болушичә, улар таки 2019-йилиға қәдәр хитайни изчил “әндишә” дәп қариған. Әмдиликтә хитайниң орниниң “әндишә” дин “тәһдит” кә йүксилиши, өз нөвитидә NATO ниң хитай сияситидә тегишлик өзгиришниң вуҗудқа келишидин бешарәт, дәп қаралмақта.