Qazaqistan prézidénti toqayéf ürümchide ziyarette bolghan

Xitayning béyjingda ötküzülgen 3-nöwetlik “Bir yol bir belwagh” yighinigha qatniship qaytishida ürümchide toxtap ötken qazaqistan prézidénti toqayéf, 18-öktebir Uyghur aptonom rayonluq partkomning sékrétari ma shingruy we Uyghur aptonom rayonluq hökümetning re'isi erkin tunyaz bilen körüshken. Xitay we qazaqistan taratqulirining xewer qilishiche, körüshüshte ikki terep muhim sahelerdiki öz ara hemkarliqni kücheytish hem chongqurlashturushni tekitligen.

“Aq'orda” axbarat agéntliqining xewiride, toqayéfning “Qazaqistan xitayni métallurgiye, néfit, ximiye sana'iti, qurulush, yémeklik mehsulatliri shundaqla qurulush matériyalliri qatarliq her xil mehsulatlar bilen teminleshke we uni köpeytishke teyyar… qazaqistan yene xitay bazirini muhitqa paydiliq déhqanchiliq mehsulatliri bilen teminleydighan turaqliq menbe bolalaydu” dégenliki bildürülgen.

Lékin körüshüshte Uyghur rayonidiki qazaqlarning kishilik hoquq mesilisi, xitay jaza lagérliridiki qazaq tutqunlar yaki Uyghur rayonida qalghan qazaqlarning qazaqistandiki a'ile ezaliri bilen jem bolush mesililirining küntertipke kelgen-kelmigenliki melum emes. Her ikki terepning taratqulirida bu xil nazuk témilar toghrisida héchqandaq uchur bérilmigen. Qazaqistan, Uyghur rayonida 2017-yildin béri milyonlighan Uyghur, qazaq we bashqa türkiy milletler tutqun qilinip, lagér we türmilerge qamalghan bolsimu, lékin buninggha izchil süküt qilish, hetta Uyghurlargha siyasiy panahliq bérishni ret qilish bilen eyiblinip kelgen.

“Aq'orda” axbarat agéntliqining bildürüshiche, körüshüshte toqayéf yene qazaqistan-xitay arisidiki 3-tömüryol qurulushining muhimliqini tekitlep, bu qurulushni yéqin kelgüside ishqa ashurushqa heydekchilik qilghan. Xewerde yene tereplerning su insha'ati, chégra halqighan deryalardin paydilinish we sayahetchi almashturush mesililirinimu muzakire qilghanliqi melum. Toqayéfning qazaqistan bilen Uyghur aptonom rayoni arisidiki tarixiy, medeniyet, kishilik munasiwetlernimu tereqqiy qildurushni tilgha alghanliqi bildürülgen. Ma shingruy bolsa toqayéf bilen shi jinping körüshkende hasil qilghan kélishimlerni we “Bir belwagh bir yol” qurulushidiki pilanlarni ijra qilishning muhimliqini tekitligen. Bu toqayéfning qazaqistan prézidénti bolghandin buyan tunji qétim Uyghur rayonigha kélishidur.