Chéxiye paytexti piragada ötküzülgen “2000-Munber” ning yighinida Uyghurlar mesilisi muzakire qilin'ghan

13-Öktebir küni chéxiye paytexti piragada bashlan'ghan 28-qétimliq “2000-Munber” ning yighinida Uyghurlar mesilisi muhim muzakire témiliridin biri bolghan. Melum bolushiche, sabiq teywen pirézidénti sey yingwén teklip qilin'ghan we chéxiye pirézidénti pétir pawél nutuq sözligen bu qétimliq yighin'gha, Uyghurlardin pa'aliyetchi jewher ilham, “Ilham toxtini qollash guruppisi” ning mes'uli enwer jan we “Uyghur herikiti” teshkilatining re'isi roshen abbas qatarliqlarmu teklip qilin'ghan. Ijtima'iy taratqulardiki xewerlerde, yighinning 14-öktebir etigende mexsus témilar boyiche ötküzülgen muzakire yighinida yawropa parlaméntining ezasi miri'am léksman, jewher ilham, enwer jan we roshen abbas qatarliqlar söz qilghan.

Miri'an léksman xanim 14-öktebir X ta élan qilghan bu heqtiki uchurida, “2000-Munber” ning bügün etigenki muzakire yighinida, xitay xelq jumhuriyitining Uyghurlargha qarshi sadir qiliwatqan insaniyetke qarshi jinayiti heqqidiki muzakirige qatnashqanliqidin pexirlen'genlikini éytqan. U sözide: “Biz her küni sadir boluwatqan jinayetke qarshi sözleshni dawamlashturushimiz we xitay kompartiyesini jawabkarliqqa tartishimiz kérek” dégen.

Melum bolushiche, bu qétimliq yighin'gha tunji qétim sabiq teywen pirézidénti sey yingwén qatnashqan we nutuq sözligen shundaqla chéxiye pirézidénti pétir pawél uning bilen körüshken. Bu bir yawropa döliti rehbirining tunji qétim bir sabiq teywen pirézidénti bilen ochuq-ashkara körüshüshi, dep qaralmaqta.

Roytérs agéntliqining qeyt qilishiche, sey yingwén yighinda qilghan sözide, teywen démokratiyeni istibdat döletlerning buzghunchiliqidin qoghdashning aldinqi sépi bolup qalghanliqini bildürgen. Sey yingwénning yighinda tekitlishiche, istibdat hakimiyetler dunyagha özining hökümet tüzülmisini éksport qilishni, uchur urushi élip bérish, tehdit sélish we tajawuz qilish qatarliq wasitilerni ishlitip, démokratik jem'iyetlerni palech halgha chüshürüp qoyushqa urunmaqtiken. Sey yingwén: “Teywen pütün bu hujumlarning aldinqi sépide turmaqta. Buning eng yéngi ipadisi xitayning bügün etigen herbiy manéwir élip bérishni élan qilishidur” dégen.

 “2000-Munber” ning yighini sabiq chéxiye pirézidénti waslaw xawél teripidin dunyaning her qaysi jayliridiki rehberlerni, mutepekkurlarni yighip, démokratiye, kishilik hoquq we ammiwi teshkilatlar mesililirini muzakire meqsitide uyushturulghanidi.