En'gliye ishlitiwatqan quyash énérgiyesi taxtiliri Uyghur diyaridiki mejburiy emgekke chétilidiken

Uyghur diyaridiki mejburiy emgek qilmishi xelq'araning küchlük tenqidlishige duch kéliwatqanda en'gliye bazarlirida sétiliwatqan quyash énérgiyesi taxtaylirining 40 pirsenttin köprekining Uyghur diyaridiki mejburiy emgekning mehsuli ikenliki ashkara bolghan.

“Muhapizetchi” gézitining 25-apréldiki xewiride éytilishiche, xelq'ara bazarlardiki quyash énérgiyesi taxtaylirini yasaydighan kök tash (poliysilikun) ning mutleq köp qismini xitay ishlepchiqiridighan bolup, bular birdek Uyghur diyaridin chiqidiken. Ötken yillardin buyan milyonlap lagérgha qamalghan kishilerning nurghunlirining “Oqush püttürgen” din kéyin mushu xildiki mejburiy emgek zawutlirigha yollan'ghanliqi köplep melum bolghan idi. Emdilikte “Muhapizetchi” gézitining bu heqtiki tekshürüshi bu xildiki mejburiy emgekning kök tash ishlepchiqirish sahesidimu köplep mewjut boluwatqanliqini körsetken.

Xewerde éytilishiche, en'gliye dölet mudapi'e ministirliqi, énérgiye we sana'et ministirliqi, soda ministirliq qatarliq köpligen mu'esseseler özlirining xizmet binaliri we bashqa qurulushlirigha quyash énérgiye taxtaylirini sepligen bolup, bularning menbesi birdek xitay shirketliri iken. Halbuki bu xitay shirketlirining Uyghurlarni mejburiy emgekke séliwatqanliqi bolsa köp qétimlap delillen'gen iken.

Melum bolushiche, Uyghur diyaridiki kök tash qézish emgikini bingtu'en kontrol qiliwalghan bolup, amérika hökümiti émbargo élan qilghan xitay mu'essesilirining biri del mushular iken. En'gliyediki quyash énérgiyesini omumlashturush ishlirigha mes'ul pa'aliyetchiler guruppisining mes'uli kristofér xéwét ependi bu heqte söz qilip “Bu en'gliyediki quyash énérgiye tarmaqliri estayidil oylishidighan mesilidur” dégen.

Melum bolushiche, yéqinda amérikidiki “Blombérg xewerliri tori” ning zor hejimlik tekshürüsh doklati Uyghur diyaridiki kök tash ishlepchiqirish saheside mewjut boluwatqan “Zamaniwi qullar emgiki” ni pash qilghandin kéyin, amérika shirketlirining xitaydin kök tash import qilishi éghir xirisqa duch kelgen. “Zimistan” zhurnilining 28-apréldiki bash maqalisidimu kök tashqa baghlan'ghan Uyghurlarning mejburiy emgiki alahide sherhlinip “Xitaydin quyash énérgiye taxtisi almanglar, chünki ular mejburiy emgekning mehsuli” déyilidu.