Iqtisadshunas zhornili: “Uyghur radiyosi gherbning bu xil radi'o istansisilirigha yenila éhtiyajliq ikenlikini ispatlidi”
2019.10.26
“Iqtisadshunas” zhornili 24-öktebir maqale élan qilip, erkin asiya radiyosi Uyghur bölümining xitaydiki yighiwélish lagérlirini ashkarilashta halqiliq rol oynighanliqi, ularning jesurluq bilen bergen xewerliri soghuq urushi axirlashqandin kéyinmu, gherbning bu xil radiyo istansilirigha pul ajritishqa éhtiyajliq ikenlikini körsitip bergenlikini bildürdi. “Xitayning gulagliri heqqidiki melumatlar amérikaning qollishidiki radiyogha qerzdar” serlewhilik maqalide, Uyghur rayondiki dehshetlik ré'alliqni pash qilishta ilmiy tetqiqatchilar, kishilik hoquq teshkilatliri we amérika hökümitining meblegh bilen teminlishidiki erkin asiya radiyosining halqiliq rol oynighanliqi, döletning qollishidiki axbaratchiliq zaman'gha uyghun emestek tuyulsimu, lékin rusiye bilen xitayning nöwette bu xil idé'ologiyelik teshwiqat urushigha meptun ikenliki, buning del gherb aldini élish kérek bolghan mesile ikenliki tekitlen'gen.
Maqalide qeyt qilinishiche, erkin asiya radiyosi Uyghur zhornaslitlirini ishqa élish arqiliq adettiki taratqular qilalmaydighan ishlarni ishqa ashurghan. Maqalide, “Bir guruppa muxbir özining tilini ishlitip, yerlik uchur menbeliri arqiliq xitayning shinjangdiki sir saqlash tamliridin bösüp ötti. Buning bilen erkin asiya radiyosi rayon'gha a'it uchurlarni toplashta aldinqi sepke aylandi” déyilgen.
Maqalide yene uning tashqi dunyani uchur bilen teminlepla qalmay, bu rayondiki xelqlernimu uchur bilen teminleydighanliqi, dölet mejlisining bir qanunida Uyghur bölümining yilliq xam choti bir hesse östürülgenliki, bu xil östürüshning az bolsimu, emma erziydighanliqi tekitlen'gen.
Maqalining axirida, amérikaning yéqinda Uyghur rayonidiki yighiwélish lagérlirigha chétishliq xitay emeldarlirigha we bezi shirketlirige imbargo qoyghanliqi, lékin imbargoning tesirining cheklik ikenliki tekitlinip, “Belkim, imbargo kompartiyeni ongaysiz ehwalgha chüshürüp qoyushi mumkin, emma uninggha ziyan sélishi natayin. Gherb shinjangdek jaylarning teqdirini belgiliyemesliki mumkin, emma héch bolmisa ularning kechmishlirini ashkarli'ashqa yardem béreleydu” déyilgen.