Xitay Uyghur élide “Xitay we milliy tébabiti mutexessisliri” sanliq ambiri qurup chiqqan

2017-Yildin bashlap nechche ming yilliq musteqil Uyghur tébabetchilikini xitay tébabetchilikining tarmiqi, dep élan qilip, Uyghur tébabiti mutexessislirini “Radikalliq”, “Bölgünchilik” bilen eyiblep basturghan, shundaqla Uyghur tébabetchilikini xitay dora shirketlirining kontrolluqigha ötküzüwalghan xitay hökümiti, aridin 7 yil ötkendin kéyin Uyghur élide “Xitay we milliy tébabiti mutexessisliri” sanliq ambiri qurghan. “Shinjang géziti” ning xewer qilishiche, nöwette Uyghur aptonom rayonluq dora bashqurush idarisi teripidin qurulghan bu sanliq ambargha, Uyghur élining ichi we sirtidin 138 neper xitay we milliy tébabetchilik mutexessisi kirgüzülgeniken.

Xewerde, Uyghur élining ichi we sirtidiki tetqiqat orunliri, uniwérsitétlar, dawalash apparatliri, karxana we munasiwetlik tarmaqlardin kelgen bu 138 mutexessisning dorigerlik, botanika, ishlepchiqirish süpitini bashqurush ölchimi, siyaset meslihetchisi, tizimlashni bashqurush qatarliq köp xil sahelerge chétilidighanliqi qeyt qilin'ghan bolsimu, emma ulardin Uyghurlarning qanche pirsentni teshkil qilidighanliqi tilgha élinmighan. Xitay hökümitining 2017-yili bashlan'ghan chong tutqunida, Uyghur tébabetchilik sahesi “Ikki yüzlimichilik”, “Radikalliq” we “Bölgünchilik” bilen eyiblinip basturulghan sahelerning biri bolghan. Eyni waqitta Uyghur milliy tébabetchilik sahesidiki nopuzluq tetqiqatchilardin “Shinjang méditsina uniwérsitéti” ning mudiri, doktor xalmurat ghopur tutqun qilinip, hazirgha qeder iz dériki bolmighan.

Oxshash bir waqitta yene dangliq Uyghur tébabetchilik merkezliridin xoten Uyghur tébabetchilik ali téxnikomining nurghun Uyghur mutexessislirimu tutqun qilin'ghanidi. “Shinjang géziti” ning qeyt qilishiche, sanliq ambargha kirgüzülgen mutexessisler “Aptonom rayonning dora qéliplashturush qurulushi, qedimki kilassik rétséplar we xitay tébabiti matériyallirini qéliplashturushta téxnikiliq yétekchilik pikir béridiken”, shuningdek yene “Xizmet tertipi we téxnikiliq yétekchilik höjjetlirini tüzüsh, élan qilishtimu téxnikiliq meslihet béridiken.”

Halbuki, xitay da'irilirining 2027-yilidiki tutqunda nurghun qedimki Uyghur tébabiti rétséplirining tartiwélinip, xitay tetqiqat orunliri we shirketlirining paydilinishigha ötküzüp bérilgenliki qeyt qilinmaqta.