Shi jinping xitayni parchilighuchilarni “Kukum-talqan qilinidighanliqi” heqqide agahlandurush bergen

Muxbirimiz erkin
2019.10.14

Xitay re'isi shi jinping ötken heptining axiri népalni ziyaret qilghanda teywen, tibet, Uyghur we xongkongluqlarni agahlandurup, xitayni parchilashqa urun'ghan herqandaq kishining “Kukum-talqan qilinidighanliqi” ni tekitligen.

Shi jinpingning bu sözlerni 3 milyondek Uyghur lagérlargha qamalghan, xongkongdiki xitaygha qarshi naraziliq herikiti basturuluwatqan bir mezgilde népaldek nurghun tibet musapirlirining panahgahi bolghan bir dölette qilishi xelq'ara taratqularning alahide diqqitini qozghidi.

Shinxu'a agéntliqining xewer qilishiche, shi jinping 13‏-öktebir katmanduda népal bash ministiri sharma oli bilen körüshkende “Xitayni parchilashqa urun'ghan herqandaq kishi kukum-talqan bolidu. Xitay xelqi bu xil urunushni qollighan herqandaq chet'el küchlirining uxlimay chüsh körüwatqanliqini ularning semige salidu,” dégen.

Shi jinpingning bu qétimqi ziyariti béyjing hökümiti népaldiki dalay lama terepdarlirini, tibet musapirlirini we lamalirini kontrol qilish heqqide népal da'irilirige qattiq bésim ishlitiwatqan bir mezgilde élip bérilghan. Halbuki, népal bash ministiri sharma oli népalning “Bir junggo prinsipi” ni qollaydighanliqini bildürgen.

Melum bolushiche, nöwette népalda20 mingdek tibet musapiri bar bolup, her yili 2500 dek tibet musapiri népal arqiliq chégradin qanunsiz ötüp, hindistanning daramsala rayonidiki tibet rohaniy dahiysi dalay lamani tawap qilishqa baridiken.

Shi jinping bu qétimqi 2 künlük ziyaritide népal bilen tömür yol qurulushini öz ichige alghan ul esliheler qurulushigha alaqidar bir qatar kélishimlerni imzalighan. Ikki terep yene öz ara tutqunlarni almashturush kélishimi imzalashning mumkinchiliki heqqide sözleshken. Xitay hökümiti uzun yillardin béri népal bilen tutqunlarni almashturush kélishimi imzalashni telep qilip kelgen bolsimu, lékin népal bu telepni ret qilip kelgen idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.