Amérika xitayning “Teywen musteqilchilirini jazalash” yéngi belgilimisining aqiwitidin endishe qilidighanliqi bildürdi

Xitayning ötken hepte yéngi qanun belgilimisi chiqirip, atalmish “Chékidin ashqan teywen musteqilchiliri” ni ölüm jazasi bilen tehdit sélishi, amérika hökümet emeldarlirini “Chongqur endishisi” ge salghan. Aliy derijilik amérika diplomatlirining agahlandurushiche, béyjing da'irilirining bu herikiti éghir soghuqchiliq peyda qilip, teywen boghuzining tinchliqi we muqimliqigha buzghunchiliq qilishi mumkin iken. Xitayning aliy sot mehkimisi, aliy teptish mehkimisi, j x ministirliqi, dölet xewpsizliki ministirliqi, edliye ministirliqi qatarliq organliri ötken hepte xitayning bölgünchilikke qarshi turush qanuni, jinayi ishlar qanuni, jinayi ishlar dewa qanunigha qayta chüshenche bérip, “Teywen musteqilchiliri” ni jawabkarliqqa tartishning yéngi ramkisini békitken. Atalmish “Chékidin ashqan teywen bölgünchilirige ölüm jazasi bérilishi mumkinliki” ni ilgiri sürgen idi.

Amérikaning hindi-tinch okyan ishlirigha mes'ul yardemchi tashqi ishlar ministiri dani'él kriténbrink(Daniel Kritenbrink ) 27-iyun amérika awam palatasi tashqi ishlar komitétining hindi-tinch okyan tarmaq komitétida guwahliq bergende, xitayning döletni parchilash jinayetlirini jazalash tedbiri “Muqimsizliqni kücheytidighan we uninggha buzghunchiliq qilidighan heriket” dep körsetken. Béyjing da'irilirining bu herikiti, Uyghurlarni basturushta “Bölgünchilik” bilen eyiblep kelgen xitayning, teywen musteqilchilirinimu oxshash usulda basturmaqchimu, dégen so'al peyda qilghanidi. Guwahliq yighinida dani'él kriténbérink mundaq dégen: “Biz xitayning muqimsizliqqa buzghunchiliq qilidighan weziyetni jiddiyleshtürgüchi bu xil tedbirlerni élishidin, bolupmu xitay xelq jumhuriyitining qanun-tüzümlirini chégra sirtida kishini bi'aram qilidighan shekilde ishlitishidin chongqur endishe tuymaqtimiz.”

Melum bolushiche, dani'él kriténbrink 27-iyun amérika awam palatasida yuqiriqi sözlerni qilishtin burun amérika tashqi ishlar ministirliqimu xitayning bu tedbirini tenqid qilghan.