Tarim deryasining qurup kétishke yüzliniwatqanliqi melum bolmaqta

Uyghur diyaridiki eng chong derya bolghan tarim deryasining yéqinqi mezgillerde qurup kétishke yüzliniwatqanliqi xitay hökümitining xewerliridin köplep melum bolmaqta.

Xitay da'irilirining yéqinda “Tarim deryasining töwen éqim rayonidiki ékologiyelik muhitni yaxshilash üchün bu rayon'gha su qoyup bérish” heqqidiki xewiri buni yene bir qétim delillidi.

Xitay hökümiti bashqurushidiki shinxu'a agéntliqining 5-séntebirdiki xewiride éytilishiche, yerlik da'iriler shu kündin bashlap tarim deryasining töwen éqini rayonidiki yéza igilik sughirish éhtiyaji üchün bir qétimliq ékélogiyelik su qoyup bérish xizmitini bashlighan. Xewerde buning 2000-yilidin buyanqi 21-qétimliq su qoyup bérish ikenliki éytilghan.

Melum bolushiche, xitay hökümiti tarim deryasining ottura we töwen éqin rayonigha köplep su ambarliri yasash arqiliq tarim deryasining éqin miqdarini kontrol qilip kelmekte iken. Buning bilen tarim deryasining töwem éqin rayonidiki sughirish ishliri herqachan mushu su ambarlirining “Iltipati” gha qarashliq bolushtek weziyet shekillinip qalghan. Téximu éghiri bu sewebtin köpligen qedimiy toghraqliq rayoni qurup kétishtek paji'eler körülüshke bashlighan. Nöwette bolsa bu hal tarim deryasining töwen éqini rayonigha su barmasliqtek ehwalni keltürüp chiqarghan.

Amérikadiki Uyghur ziyaliysi doktor qahar barat bu heqte söz qilip: “Tarim deryasi Uyghurlar üchün ana deryadur. Ana deryaning süyini su ambiri qurush namida boghuwélish emeliyette xitay hökümitining Uyghurlarni kékirdektin boghqanliqigha barawer,” dédi.