Tayland kishilik hoquq pa'aliyetchiliri hökümetning Uyghurlarni xitaygha qayturup bérishini tenqid qilghan
2025.03.04
Tayland da'iriliri xitay terepning 40 neper Uyghurning bixeterlikige kapaletlik bergendin kéyin ularning öz ixtiyarliqi bilen qaytip kétishige yol qoyghanliqini éytqan bolsimu, lékin tayland kishilik hoquq pa'aliyetchiliri mezkur 40 neper Uyghurning xitaygha qaytish arzusining yoqluqini we ularning xitaygha mejburiy qayturulghanliqini ilgiri sürüp tayland hökümitini tenqid qilghan.
Shuning bilen bir waqitta yene ular, tayland hökümitining bu herikiti taylandni xitay teripidin kontrol qilidighan döletke oxshitip qoyghanliqini, bu seweb bilen b d t ning taylandni kishilik hoquq kéngishidin chiqiriwétishi kéreklikini bildürgen.
Erkin asiya radiyosi in'glizche bölümining 4-marttiki xewirige asaslan'ghanda, bu pikirlerni taylandiki xelqni küchlendürüsh fondining mudiri chalida tacharo'énsuk (Chalida Tacharoensuk) tayland parlaméntidiki Uyghurlar toghruluq échilghan yighinida otturigha qoyghan. U, mundaq dégen: “B d t taylandni kishilik hoquq kéngishidin chiqiriwétishni oylishishi kérek. Ikki qétim tayland Uyghurlarni xitaygha ötküzüp berdi. Yéterlik nomussizliq boldi. Biz Uyghurlarni üchinchi qétim xitaygha ötküzüp bermeslikini ümid qilimiz”.
Tayland hökümitining 27-féwral küni xelq'araning qattiq qarshiliqlirigha qarimay, 40 neper Uyghurni xitaygha mexpiy qayturup bérishi, muhajirettiki Uyghurlar, kishilik hoquq teshkilatliri we amérika hökümitini öz ichige alghan bir qisim démokratik döletlerning küchlük naraziliqi hem eyiblishige uchrighanidi.
Amérika tashqi ishlar ministiri marku rubiyo (Marco Rubio 27-féwral bayanat élan qilip, taylandning az dégende 40 neper Uyghurni xitaygha mejburiy qayturushini “Mumkin bolghan eng qattiq ibariler” bilen eyibleydighanliqini éytqan. Oxshash waqitta yene en'gliye tashqi ishlar ministiri deywid lami, kanada tashqi ishlar ministiri mélanéy joléy, awstraliye tashqi ishlar ministiri péniy wong qatarliqlar bayanat élan qilip taylandning 40 neper Uyghurni xitaygha qayturushigha “Küchlük rewishte qarshi” ikenlikini bildürüp tayland hökümitini eyibligenidi.